Procalcitonine-gestuurde behandeling met antibiotica bij patienten met een acute COPD exacerbatie: een prospectieve, gerandomiseerde, standaardbehandelarm gecontroleerde studie

Acute longaanvallen (ook wel COPD exacerbaties genoemd), worden veroorzaakt door het toenemen van ontstekingen in de luchtwegen. De normale behandeling hiervoor is het geven van prednisolon. De oorzaak van deze ontsteking kan een infectie met een bacterie zijn, daarom krijgt u er ook vaak antibiotica bij.



Deze medicijnen kunnen leiden tot bijwerkingen (zoals diarree). Het voorschrijven van antibiotica kan op de lange termijn leiden tot het minder werkzaam worden van de antibiotica (door resistentie) en brengt extra kosten met zich mee. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat het niet altijd nodig is om beide medicijnen te geven. Wij verwachten dat we kunnen voorspellen of de antibiotica nodig zullen zijn om de acute longaanval op een veilige manier te behandelen. Dit doen wij door de hoeveelheid (ook wel concentratie genoemd) van de stof procalcitonine in het bloed te bepalen en de patiënt alleen met antibiotica te behandelen wanneer de hoeveelheid van deze stof in het bloed verhoogd is. Wij willen vervolgens aantonen dat deze behandeling net zo effectief is als de standaardbehandeling. Dit onderzoek is een multi-centrum onderzoek, dat wil zeggen dat dit onderzoek in meerdere ziekenhuizen in Nederland zal worden uitgevoerd.



De stof die we willen gaan onderzoeken heet procalcitonine. Dit is een stof waarvan de hoeveelheid (ook wel concentratie genoemd) stijgt in het bloed wanneer er sprake is van een infectie die veroorzaakt wordt door een bacterie.



Een hoge concentratie van deze stof in uw bloed zal betekenen dat u antibiotica voorgeschreven krijgt. Een lage concentratie betekent dat er waarschijnlijk geen bacterie aanwezig is die een infectie veroorzaakt. Daarom zal u in dit geval geen antibiotica voorgeschreven krijgen. Het antibioticum dat wordt toegepast in dit onderzoek is amoxicilline/clavulaanzuur (Augmentin). Dit geneesmiddel wordt nu vaak als combinatie met prednisolon gegeven bij de behandeling van een acute longaanval. Heeft u een allergie voor dit antibioticum, dan zal worden gekozen voor een ander antibioticum, genaamd doxycycline.

In dit onderzoek bekijken we of het gebruiken van een bloedtest (de concentratie procalcitonine in het bloed) om te beoordelen of een patiënt met COPD antibiotica nodig heeft bij een longaanval, net zo goed werkt als de huidige behandeling waarbij de arts beslist of er antibiotica nodig zijn

De studie is een prospectieve, gerandomiseerde multi-center studie waarbij 2 studie-armen worden vergeleken: de interventie-arm waarin het procalcitonine wordt bepaald om te beoordelen of een patient antibiotica krijgt of niet en de standaard behandelarm, waarin de behandelend arts beslist of een patient antibiotica krijgt of niet. Patienten worden niet geblindeerd voor het wel of niet ontvangen van antibiotica. 

het gebruiken van de concentratie procalcitonine in het bloed om te bepalen of een patient met COPD antibiotica nodig heeft of niet

Patienten dienen vragenlijsten in te vullen op dag 1, 3, 5, 10 en 30. Daarnaast vindt in een gedeelte van de deelnemende centra een extra bloedafname plaats om het procalcitonine te bepalen, in de rest van de ziekenhuizen kan dit worden nabepaald uit het reeds verkregen bloed op de SEH.