De rol van serotonine tijdens leren en het nemen van beslissingen: een gedragsstudie

Meta-beslissingen nemen, of 'beslissen hoe te beslissen', houdt in hoeveel tijd
en moeite (zowel fysiek als cognitief) te investeren in het nemen van een
beslissing. Er is gesuggereerd dat dit soort beslissingen geimplementeerd
zouden kunnen worden door de kosten en baten van elke gedragsstrategie tegen
elkaar af te wegen. Deze afweging tussen kosten en baten zou computationele
parameters omvatten, zoals beschikbaarheid van tijd en andere middelen,
beloningsgeschiedenis, motivatie en vertrouwen, om er een paar te noemen.

Een mogelijke neurale implementatie van deze parameters zou kunnen worden
weergegeven door neurotransmitters waarvan bekend is dat ze betrokken zijn bij
'value-based decision-making', d.w.z. dopamine en serotonine. Vooral de invloed
van serotonine lijkt complex, met bevindingen die serotonine betrekken bij
aversieve inhibitie, wachten en geduld, heuristisch reageren, en de kosten van
inspanning en informatie vergaren. In deze studie willen we deze verschillende
berekeningen die aan serotonine worden toegeschreven met elkaar in
overeenstemming brengen en de rol van serotonine in besluitvorming ophelderen
door serotonine te moduleren met behulp van de selectieve serotonine heropname
remmer escitalopram.

Het is belangrijk om de mechanistische basis van de rol van serotonine in deze
cognitieve processen te verduidelijken, voor een beter inzicht in het
functioneren van het menselijk brein.

Het doel van deze studie is het verduidelijken van de rol van serotonine in
cognitieve processen die het maken van beslissingen ondersteunen. De neurale
processen die bestudeerd worden zijn belongingsleren, geduld, aversieve
inhibitie, investeren van cognitieve inspanning en andere bronnen, en
computationele maten de controleerbaarheid van de omgeving. Serotonine is bij
al deze processen geïmpliceerd, maar de precieze rol die ze hierbij speelt is
niet duidelijk in mensen.

Het onderzoek omvat een dubbel-blind placebo-gecontroleerd design, met een
'between-subject' procedure, en twee metingen per proefpersoon voor een
'within-subject' component. Alle deelnemers zullen deelnemen aan één
screeningsessie en twee testsessies waar gedragstaken worden uitgevoerd op een
computer. De twee testsessies vinden op de volgende punten tijdens de studie
plaats: op de eerste testdag voor orale inname van escitalopram/placebo, en op
de tweede testdag na 2-3 weken kuur van escitalopram/placebo. Het doel van deze
manipulatie is om in één arm van de onderzoekspopulatie het serotoninegehalte
in het brein te verhogen, door het remmen van de heropname van serotonine.
Vergelijkbare farmacologische studies, hoewel met andere farmacologische
stoffen, worden in onze onderzoeksgroep regelmatig uitgevoerd. Daarnaast is
deze dosis escitalopram elders gebruikt in studies in een vergelijkbare
(gezonde) populatie, zonder ernstige bijwerkingen.

Proefpersonen nemen deel aan drie onderzoeksessies: een intakesessie (3 uur),
en twee gedragssessies (5 uur elk). Daarnaast zullen de proefpersonen een set
online vragenlijsten thuis invullen (1 uur), en zullen ze dagelijks een dagboek
bijhouden om bijwerkingen te registreren, via een smartphone applicatie (2
minuten per dag). De intakesessie bestaat uit een medisch- en psychiatrisch
screeningsinterview, neuropsychologische testen, en training voor de taken
tijdens de gedragssessies. Tussen de eerste en tweede testsessie zullen
proefpersonen dagelijks escitalopram of placebo innemen voor een periode van 14
tot 21 dagen. De eerste 5 dagen nemen ze 1 capsule (dosis escitalopram: 10mg),
de volgende 9-16 dagen nemen ze twee capsules (dosis escitalopram: 20mg). Door
de eerste dagen een lagere dosis te nemen, worden de kans en intensiteit van
bijwerkingen verminderd. Tijdens deze periode moeten proefpersonen zich houden
aan enkele eenvoudige restricties met betrekking tot medicatie-, alcohol-, en
drugsgebruik. Tijdens de gedragssessies worden proefpersonen gevraagd om enkele
vragenlijsten in te vullen en taken uit te voeren die betrekking hebben op het
maken van beslissingen. Escitalopram kan in gezonde individuen veilig worden
toegediend zonder enig relevant risico op ernstige serieuze bijwerkingen, en is
goedgekeurd voor klinisch gebruik in Nederland.