De primaire doelstellingen van het onderzoek zijn de haalbaarheid en aanvaardbaarheid van een dagelijkse orale suppletie van 8 weken met tributyrine (4 g/dag) - de triglyceridevorm van boterzuur - bovenop de gebruikelijke behandeling bij volwassenen…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Stemmingsstoornissen en -afwijkingen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De primaire uitkomsten zijn de haalbaarheid (d.w.z. rekruteringspercentages,
retentie en voltooiing van deelnemers, naleving van het protocol, succes van
blinderingsstrategieën) en aanvaardbaarheid (inname van studiesupplement,
tevredenheid over deelname aan het onderzoek).
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire uitkomsten zijn veranderingen in de depressieve symptomen, met
behulp van de HDRS-17, de Quick Inventory of Depressive Symptomatology (QIDS),
anhedonia met behulp van de Temporal Experience of Pleasure Scale (TEPS), en
veranderingen in positief (PA) en negatief affect (NA), en affectieve patronen
(bijv. affectfluctuatie, affectdynamiek) waarbij gebruik wordt gemaakt van de
experience sampling methodologie (ESM). Andere uitkomsten zijn onder meer
gastro-intestinale symptomen, inname via de voeding, de samenstelling van het
fecale microbioom, plasma- en fecale metabolieten (bijv. korte-keten vetzuren),
ontstekingsmarkers in het bloed en de darmpermeabiliteit in bloed en
ontlasting, en een biologische marker van stress (bijv. haarcortisol).
Achtergrond van het onderzoek
Een depressieve stoornis is een psychische aandoening die gepaard gaat met
verminderede geestelijke en lichamelijke gezondheid. Een groot deel van de
patiënten reageert niet succesvol op farmacologische en/of psychologische
behandelingen en blijft last houden van symptomen. Dus blijft de behoefte aan
alternatieve behandelingen voor depressieve stoornissen bestaan. Omdat de
etiologie en pathofysiologie van depressie kunnen worden beïnvloed door
darmdysbiose, zijn de therapeutische effecten onderzocht van stoffen die zich
op het darmmilieu richten. Toediening van probiotica en synbiotica is
veelbelovend gebleken bij het verminderen van depressieve symptomen, maar er is
minder bekend over de effecten van het toedienen van metabolieten die op grote
schaal worden geproduceerd door aanwezige microben. Eén veelbelovende
metaboliet is butyraat, een kore-keten vetzuur waarvan wordt gedacht dat het
depressieve symptomen kan beïnvloeden via de hersen darm-as. Het darmmicrobioom
van depressieve patiënten bestaat uit minder butyraatproducerende bacteriën en
het is aangetoond dat de toediening van butyraat in diermodellen van depressie
depressief gedrag vermindert. Het is nog onbekend of butyraat ook depressieve
klachten kan verminderen bij patiënten met een depressieve stoornis.
Butyraat is een voedingssupplement waarvan de veiligheid van orale toediening
is vastgesteld in eerdere klinische onderzoeken, waaronder onderzoeken
uitgevoerd in het Amsterdam UMC. Voor zover bij ons bekend, zijn de effecten
van orale suppletie met butyraat niet onderzocht in psychiatrische populaties.
Doel van het onderzoek
De primaire doelstellingen van het onderzoek zijn de haalbaarheid en
aanvaardbaarheid van een dagelijkse orale suppletie van 8 weken met tributyrine
(4 g/dag) - de triglyceridevorm van boterzuur - bovenop de gebruikelijke
behandeling bij volwassenen (18 tot 65 jaar) met milde tot ernstige depressieve
stoornis. Secundaire doelstellingen zijn het verkrijgen van schattingen van de
therapeutische werkzaamheid van tributyrinesuppletie met betrekking tot
depressieve symptomen en affect. Andere doelstellingen zijn het verkrijgen van
inzicht in de potentiële mechanismen van butyraat voor het beïnvloeden van
depressieve symptomen door naar verschillende uitkomstmaten van de hersen
darm-as te kijken.
Onderzoeksopzet
Pilot studie. Dubbelblind gerandomizeerd placebogecontroleerd, parallel design.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Beide interventies worden aangeboden bovenop de gebruikelijke behandeling (Treatment as usual; TAU) van de deelnemer. De interventiegroep krijgt tweemaal daags orale suppletie met 2 gram tributyrine (Taubiotic®), in totaal 4 gram tributyrine per dag gedurende een interventieperiode van 8 weken (TAU + tributyrine). De controlegroep krijgt orale suppletie met dagelijks een gelijk volume zonnebloemolie als een placebo (TAU + placebo).
Inschatting van belasting en risico
Patiënten bezoeken het Amsterdam UMC - locatie AMC 5 keer: bij
geschiktheidsbezoek (V1; week -2; circa 60 minuten), baseline (V2; week 0;
circa 105 minuten), halverwege de interventie (V3; week 4, circa 65 minuten),
aan het einde van de interventie (V4; week 8, circa 65 minuten) en bij de
follow-up na 6 maanden (V5; week 24; circa 75 minuten). Vóór elk bezoek - met
uitzondering van V1 - wordt patiënten gevraagd een nacht te vasten, thuis
ontlastingsmonsters te verzamelen en een voedingsdagboek in te vullen. Tijdens
bezoeken zullen patiënten interviews ondergaan en vragenlijsten invullen,
hoofdhaar zal worden verzameld en bloed zal worden afgenomen. De maximale
hoeveelheid bloed die gedurende 4 onderzoeksbezoeken wordt afgenomen, is 82 ml
per patiënt. Met behulp van een mobiele applicatie zullen patiënten vijf keer
per dag, vijf dagen per week rapporteren hoe ze zich voelen op 16 affect items,
beginnend twee weken vóór de interventieperiode en gedurende de
interventieperiode (week -2 tot week 8). Tributyrin is een voedingssupplement.
Patiënten kunnen bijwerkingen ondervinden van de tributyrine-suppletie, maar
eerdere onderzoeken met tributyrine-capsules en natriumbutyraat-capsules hebben
geen bijwerkingen gemeld. Er is geen direct voordeel voor de vrijwilligers,
maar dit onderzoek kan nieuwe inzichten opleveren in de pathogenese van
depressie.
Publiek
Meibergdreef 5
Amsterdam 1105AZ
NL
Wetenschappelijk
Meibergdreef 5
Amsterdam 1105AZ
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
1. Leeftijd tussen de 18 en 65 jaar;
2. Proefpersoon begrijpt de studie en is in staat om geschreven toestemming
te geven;
3. Voldoende beheersing van de Nederlandse taal;
4. Klinische diagnose van een depressieve stoornis, bevestigd met de
Structured Clinical Interview for the DSM-5 (SCID-5);
5. Ernst van depressieve stoornis van matig tot ernstig, gereflecteerd door
een score van >= 14 op the HDRS-17;
6. In behandeling met met antidepressiva, waarvan de behandeling minstens vier
weken is gestart voor inclusie in de studie;
7. Dagelijkse toegang tot een mobiele telefoon met iOs of Android software;
8. BMI tussen de 18.25 en 27.5 kg/m2
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
1. Antibioticagebruik in drie maanden voor inclusie;
2. Huidige behandeling met neuromodulatie, zoals diepe hersenstimulatie,
repetitieve Transcraniële Magnetische Stimulatie
3. Voorgeschiedenis van ernstige maagdarmaandoening, zoals coeliakie,
ziekte van Crohn, actieve colitis ulcerosa of short bowel syndrome;
4. Voorkomen van psychotische stoornis
5. Acute, ernstige zelfmoordneigingen;
6. Allergie of intolerantie voor zonnebloemolie;
7. Allergie of interolerantie voor rundergelatine, of bezwaar tegen
consumptie van softgelcapsules gemaakt van rundergelatine;
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL85124.018.24 |