Het exploreren van de immunologische kracht van de hersenvliezen en het schedelbeenmerg tegen glioblastomen

De hersenvliezen, dat zijn de fysieke lagen rondom het brein (dura mater,
arachnoïdea mater en pia mater), alsmede het overliggende schedelbeenmerg zijn
een rijke bron van afweercellen en lymphoïde weefsels. Deze weefsellagen zijn
in nauw contact en reageren snel op veranderingen in het brein, vooral in het
geval van intracraniële infecties, ontstekingsaandoeningen, en tumorgroei. We
stellen als hypothese dat de afweerreactie in de hersenvliezen defect is
geraakt in patiënten met een glioblastoom (glioom), een van de meest
kwaadaardige hersentumoren. Meticuleuze karakterisatie en kennis van de
samenstelling van immuun en ondersteunende cellen, inclusief bloed en
lymfevaten, in deze weefsels kan mogelijke tot nieuwe behandelmethodes leiden.
Kennis vanuit het neuro-oncologisch onderzoek kan mogelijk ook interessante
informatie opleveren voor de behandeling van andere hersenaandoeningen, zoals
multiple sclerose, de ziekte van Alzheimer, hersenbloedingen waaronder
subarachnoïdale bloedingen en (traumatische) intracraniële bloedingen, centraal
zenuwstelsel infectie, medicatie-resistente epilepsie en andere aangeboren
danwel verworven neurologische aandoeningen.

Het doel is om de (immuun)cel samenstelling, co-localisatie, functies, en
veranderingen, alsmede bloed en lymfevaten reorganisatie in de humane dura,
arachnoïdea en pia mater en schedelbeenmerg in hooggradig gliomen in kaart te
brengen en te vergelijken met niet-glioom controle condities.

Betreft een onderzoekers-geïnitieerde observationele studie.

De patiënten worden reeds onderworpen aan een neurochirurgische operatie in
verband met hun onderliggende hersenaandoening. Daarom is de belasting van deze
studie het verzamelen van lichaamsmaterialen bovenop de standaard behandeling.
Het schedelbeenmerg wordt verzameld middels kleine biopsieën aan de binnenzijde
van de botluik (craniotomie). Dura mater wordt verkregen na het openen van de
dura en vervangen door een autologe duraplastiek (veelal periost van bovenop de
schedel), een methode die al frequent wordt gebruikt tijdens intracraniële
intradurale neurochirurgische operaties. De arachnoïdea mater en pia mater
wordt alleen verkregen op moment dat de te behandelen afwijking in het
hersenweefsel zelf gelegen is en middels een doorgang door de cortex
(hersenschors) bereikt moet worden. Via deze route kan veilig arachnoïd en pia
mater verzameld worden.
Patiënten waarbij tijdens de operatie een duraplastiek ingehecht dient te
worden en waarbij het inhechten van een plastiek vergemakkelijkt wordt door een
deel van de dura weg te nemen, dan wordt deze overtollige dura mater weefsel
beschikbaar voor dit onderzoek (rest-materiaal). Van deze specifieke groep
wordt schedelbeenmerg verzameld vanuit het overtollige botgruis dat bij het
plaatsen van het boorgat in de schedel en de zaagsnede voor de craniotomie
vrijkomt (rest-materiaal). Indien het botluik niet wordt teruggeplaatst, dan is
deze ook beschikbaar voor dit onderzoek.
Alle materialen worden gepseudonimiseerd en er zijn geen follow-up bezoeken.
Het risico van het verzamelen van de weefsels wordt als matig beschouwd. Er
zijn geen voordelen voor de participanten.