De pathofysiologische relevantie van ijzer deficiëntie en gerelateerde mitochondriële dysfunctie in hartfalen met behouden ejectiefractie (IRON-HFpEF)

Momenteel is er geen specifieke behandeling voor diastolisch hartfalen.
Centraal bij deze aandoening is verstijving/verkamping van het hart. Bij de
helft van de hartfalen patiënten (bij zowel hartfalen met verminderde als
behouden ejectie fractie) wordt een ijzer deficiëntie geconstateerd. Ijzer
heeft naast een belangrijke rol bij de aanmaak van rode bloedlichaampjes ook
een belangrijke rol bij mitochondriele en spiercelfunctie. Studies hebben
aangetoond dat er bij hartfalen patiënten sprake is van een gestoorde
energiehuishouding/mitochondriële functie is van het hart en de skeletspieren.
Relaxatie van het hart kost veel energie (verglijk dit met het oprekken van een
springveer), en studies hebben ook aangetoond dat een gestoorde
energiehuishouding gerelateerd is aan meer diastolisch dysfunctie van het hart.
Eerder studies hebben aangetoond dat bij patiënten met hartfalen met
verminderde ejectiefractie en ijzer deficientie, het behandelen met intraveneus
ijzer verbetering geeft van de klachten en inspanningstolerantie. Vooralsnog is
het effect van ijzer suppletie nog niet bekend bij hartfalen met een behouden
ejectie fractie.

Onderzoeken of bij hartfalen patienten met een behouden ejectie fractie en
ijzer deficientie, intraveneuze behandeling met ijzer,verbetering geeft van
diastolische functie van het hart en functie van de skelet spier, door het
verbeteren van mitochondriele functie.

Fase II, dubbelblind, gerandomiseerde, placebo-controleerde studie gevolgd door
open-label studie.

Ferric carboxymaltose 500-2000mg intraveneus (afhankelijk van hemoglobine en gewicht) verdeeld over 1 of 2 giften. Met in het tweede deel van de studie een optie tot alsnog/nogmaals 500-2000mg intraveneus indien patient nog steeds ijzer deficient is. Gecontroleerd met placebo (NaCL 0.9% intraveneus)

Door het design waarbij na de RCT een open-label fase is, waarbij er optie is
tot cross over, zullen alle proefpersonen een periode behandeling kunnen
krijgen met de studie medicatie. Ferric carboxymaltose heeft een gunstig
farmacologisch profiel, met als zeldzame bijwerking een ernstige allergische
reactie. De kans op een allergische reactie is in onze studie minimaal
aangezien hoog risico patienten niet kunnen participeren (bv. ernstig asthma of
reumatoide artritis). Het studieprotocol bevat minimaal 5 visites, waarbij
bloed en vragenlijsten worden afgenomen. Tevens zal twee maal een rechter
hartkatheterisatie (echo begeleid, dus geen stralen belasting) worden verricht
en 2x een MRI. Daarnaast zullen er inspanningstesten worden gedaan (looptest,
fietsen bij de rechter hartkatheterisatie en beenspier test). Het risco van
deelname wordt als laag beschouwd bestaande uit mogelijk lichamelijk ongemak
tijdens de rechter hartkatheterisatie, maar laag risico tot ernstige
complicaties (zeer laag risico op allergische reactie). Dit weegt ons inziens
op tegen het mogelijke voordeel van de patient qua klachten. Na de eerste 4
maanden zal de studie doorgaan in een open-label studie, waar geen invasieve
testen meer zullen plaatsvinden.