Deze studie heeft als doel om de bijdrage van individuele stamcellen aan bloedvorming na transplantatie te reconstrueren, en om te bepalen wat de consequenties zijn van transplantatie op de genetische en functionele eigenschappen van deze cellen.
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Niet-hemolytische anemieën en beenmergdepressie
- Immunodeficiëntiesyndromen
- Leukemieën
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten in dit onderzoek zijn:
- Het aantal en type mutaties in bloedvormende stamcellen van de HSCT donor en
-ontvanger
- Het aantal stamcellen dat bijdraagt aan vorming van elk van de volwassen
bloedcelsoorten (geanalyseerd door middel van populatie dynamica op basis van
somatische mutaties)
- Het effect van donorleeftijd op het aantal stamcellen dat bijdraagt aan
hematopoiese na transplantatie, en het aantal mutaties in deze cellen
Secundaire uitkomstmaten
Secundaire uitkomstmaten zijn:
- Reconstructie van de onderliggende mechanismen die leiden tot mutaties in
stamcellen (door middel van mutatie signatures)
- Inzicht in de cellulaire en moleculaire mechanismen die bijdragen aan HSC
(non-)engraftment
Achtergrond van het onderzoek
Hematopoietische stamceltransplantatie (HSCT) is een potentieel levensreddende
behandeling voor patiënten met verschillende ziektes, waaronder ernstige
afweerstoornissen, stofwisselingsziektes en leukemie. Hoewel jaarlijks >30.000
patienten een HSCT krijgen, is er nog weinig bekend over hóe getransplanteerde
stamcellen bloed maken: Hoeveel stamcellen dragen bij aan vorming van rode
bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes? Wat zijn de eigenschappen van
deze stamcellen? Hoe beïnvloedt transplantatie de genetische en functionele
eigenschappen van deze cellen?
Inzicht in de lange-termijn functie van getransplanteerde stamcellen is vooral
van belang voor kinderen, omdat zij nog tientallen jaren baat hebben bij
gezonde bloedaanmaak. In dit project veronderstellen we dat bloedcelvorming na
transplantatie wordt ondersteund door een beperkt aantal stamcellen, en dat de
proliferatieve stress in deze cellen leidt tot versnelde ophoping van
genetische mutaties en vroegtijdige stamcelveroudering.
Doel van het onderzoek
Deze studie heeft als doel om de bijdrage van individuele stamcellen aan
bloedvorming na transplantatie te reconstrueren, en om te bepalen wat de
consequenties zijn van transplantatie op de genetische en functionele
eigenschappen van deze cellen.
Onderzoeksopzet
Dit is een fundamentele, observationele studie. Ons doel is om het lot van
individuele hematopoietische stamcellen te traceren in humane
stamceltransplantatie-ontvangers. Hiertoe zullen we gebruik maken van een
nieuwe techniek, single-cell analyse van natuurlijk optredende somatische
mutaties, en deze toepassen op beenmerg en bloed van humane
stamceltransplantatie ontvangers en hun donoren. We zullen in totaal 50
deelnemers includeren: 30 ontvangers van allogene stamceltransplantatie van een
navelstrengbloeddonor, sibling donor of haplo-donor. De donoren van de sibling
en haplo-ontvangers zullen dienen als controlegroep. Het voorgestelde onderzoek
bestaat uit een eenmalige afname van 10 mL bloed.
Inschatting van belasting en risico
De belasting voor de deelnemers betreft een éénmalige afname van 10 mL bloed.
In overleg met deelnemers en hun ouders zal deze afname plaatsvinden in het
Prinses Máxima Centrum of bij de deelnemer thuis. De risico's van deze
bloedafname zijn verwaarloosbaar.
Ten slotte word er in dit onderzoek gebruik gemaakt van whole genome sequencing
om individuele stamcellen te traceren. Sequencing van de kiembaan zal worden
gebruikt als controle. Dit geeft het risico op toevalsbevindingen; het vinden
van mutaties die van invloed kunnen zijn op de gezondheid van de deelnemer.
Indien kennis van deze bevinding belangrijk is voor de gezondheid van de
deelnemer (een zogenaamde "actionable event", zal dit besproken worden met de
betreffende deelnemer (en indien minderjarig, zijn/haar ouders). We achten de
kans op een dergelijke toevalsbevinding in dit onderzoek minimaal, omdat
dergelijke afwijkingen zeldzaam zijn in de populatie, omdat we slechts een
kleine groep deelnemers zullen includeren, en omdat er niet speciaal gezocht
zal worden naar dergelijke mutaties. Kennis van een dergelijke toevalsbevinding
kan voordelig zijn; dit kan helpen om ziekte vroegtijdig te detecteren en/of te
behandelen. Daarentegen kan deze kennis ook belastend zijn, en bijvoorbeeld
invloed hebben op het afsluiten van een zorg- of levensverzekering.
Publiek
Heidelberglaan 25
Utrecht 3584CS
NL
Wetenschappelijk
Heidelberglaan 25
Utrecht 3584CS
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Patienten:
- Ontvangers van een allogene hematopoietische stamceltransplantatie (HSCT) met
stamcellen van een gezonde broer/zus.
- Leeftijd bij transplantatie <18 jr
- Eerste HSCT
- >95% donor chimerisme.
- Geen grote HSCT-gerelateerde complicaties (zie exclusiecriteria), Gezonde
donoren:
- Stamceldonoren van de HSCT ontvangers hierboven beschreven
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- Grote HSCT-gerelateerde complicaties, zoals >graad 2 transplantatieziekte.
- Secundair graft falen
- Bezwaar tegen notificatie van actionable toevalsbevindingen uit whole-genome
sequencing
- Onvoldoende begrip van de patiënteninformatie en informed consent door de
HSCT ontvanger, donor en/of hun ouders/wettelijk vertegenwoordigers (hetzij
door intellectuele beperkingen of door taalbarrière).
Nota bene: Bij sibling en haplo-transplantaties zullen we uitsluitend
deelnemers includeren waarbij zowel de HSCT ontvanger, diens donor en (indien
van toepassing) hun ouders/wettelijk vertegenwoordigers akkoord gaan met
deelname.
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL68140.041.19 |
Ander register | NL7585, Nederlands Trial Register |
OMON | NL-OMON23273 |