Klinische fenotypering van patiënten met postherpetische neuralgie om pijnbehandeling te optimaliseren.

Herpes zoster geïnduceerde pijn, ook wel postherpetische neuralgie (PHN)
genoemd, is één van de vier meest prevalente neuropathische pijn syndromen.
Patiënten met PHN hebben vaak ernstige, invaliderende en moeilijk te behandelen
pijn. Ze beschrijven verschillende type pijn sensaties. Het is bekend dat er
verschillende onderliggende pathofysiologische mechanismen verantwoordelijk
zijn voor het veroorzaken en onderhouden van de pijn sensaties. Recent zijn er
drie klinische fenotypes beschreven met behulp van quantitatieve sensorische
testen (QST). Er zijn aanwijzingen dat patiënten met verschillende fenotypes
aangetoond met QST, een andere effectiviteit hebben van reguliere
pijnbehandelingen. Echter deze fenotypes laten in 28% van de patiënten overlap
zien tussen twee of meer fenotypes en in 30% van de patiënten kan helemaal geen
fenotype worden vastgesteld. Er is dus behoefte om de fentoypering van PHN
patiënten te verbeteren en om de verbeterde fenotypering te relateren aan de
effectiviteit van bestaande pijnbehandelingen. Dit met als doel om patiënten
met PHN sneller in te kunnen stellen op een voor hun effectieve
pijnbehandeling.

Het primaire doel van de studie is om beter de verschillende klinische
fenotypes vast te kunnen stellen binnen de groep van PHN patiënten met behulp
van vragenlijsten, QST, bloed en cerebrospinale vloeistof (CSF) analyse en
zenuwvezel densiteit metingen in de huid. Het secundaire doel is om vast te
stellen wat de effectiviteit is van bestaande pijnbehandelingen binnen de PHN
patiënten groepen met verschillende klinische fenotypes na een jaar follow up.

Observationele studie
Patiënten met pijn na een herpes zoster infectie verwezen naar de pijnpoli va
het UMCU ontvangen reguliere zorg (waaronder vragenlijsten voorafgaand aan het
eerste poli bezoek en een QST meting). Patiënten die informed consent geven
voor deelname aan de studie wordt gevraagd om een vena punctie te ondergaan
waarbij 20 ml bloed wordt afgenomen en twee huidbiopten te laten afnemen van 3
mm diameter elk. Patiënten die daarnaast ook nog toestemming geven voor een MRS
en spinale punctie zullen ook eenmalig CSF (3 ml) afgeven. Tot slot wordt
patiënten die deelnemen aan de studie gevraagd om na 1 jaar nogmaals de
vragenlijsten in te vullen en een QST meting te ondergaan.

Baten: Patiënten ontvangen reguliere zorg en hebben geen directe baat bij
deelname aan de studie. Afhankelijk van de studieresultaten zullen
verschillende klinische fenotypes worden beschreven en beoordeeld of deze
andere effectiviteit van reguliere pijnbehandeling laten zien. Daarnaast heeft
de studie de potentie om het onderliggende pathofysiologische proces bij PHN te
verduidelijken. De opgedane kennis tijdens deze studie zal worden gebruikt bij
de behandeling van toekomstige PHN patiënten.
Belasting: Als onderdeel van reguliere zorg vullen patiënten vragenlijsten in
voor hun eerste polibezoek en na 6 maanden follow up (Vragenlijst midden
Nederland, DN4, HADS, PCS, SF12, TSK). Een QST meting wordt verricht tijdens
hun eerste polibezoek. Als onderdeel van het wetenschappelijke onderzoek hebben
patiënten, die toestemming geven voor deelname aan het onderzoek, twee extra
ziekenhuisbezoeken. Tijdens het eerste extra bezoek geven patiënten bloed (20
ml) en twee huidbiopten (3 mm elk) af. Bij patiënten die ook toestemming geven
voor een MRS en spinale punctie wordt 3 ml CSF afgenomen. De MRS zal gepoogd
worden in hetzelfde bezoek te verrichten. Deze procedures kosten maximaal 30
minuten tijd in totaal. Alleen het uitvoeren van de MRS duurt nog 30 minuten
extra. Een jaar na het eerste polibezoek wordt aan patiënten gevraagd de
volgende vragenlijsten in te vullen (NRS, BPI, DN4, GPE, HADS, PCS, SF12, TSK)
en een tweede QST meting te ondergaan. Patiënten krijgen een reisvergoeding
voor de twee extra ziekenhuisbezoeken.
Risico*s: Het afnemen van bloed en de twee huidbiopten hebben een
verwaarloosbaar risico. Ook de afname van CSF heeft een verwaarloosbaar risico
(op o.a. infectie en post spinale hoofdpijn). De MRS heeft ook een
verwaarloosbaar risico.