Onderzoeken of dopaminerge dysfunctie en neuroinflammatie is toegenomen bij patiënten met TRD vergeleken met patiënten die wel reageren op antidepressiva
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Stemmingsstoornissen en -afwijkingen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
- VTA-gerelateerde BOLD-signalen en habenula-VTA connectiviteit gecodeerd voor
temporale verschilfouten
gedurende beloning/straf-gerelateerd leren
-[18F]DPA-714 binding in het brein
Secundaire uitkomstmaten
- Veranderingen in VTA-gerelateerde BOLD-signalen en habenula-VTA
connectiviteit gecodeerd voor temporale verschilfouten
gedurende beloning/straf-gerelateerd leren na behandeling (SSRI/SNRI in
niet-TRD groep en ECT in TRD-groep; onderscheidt tussen patiënten die wel en
niet reageren op behandeling)
- Pro- en anti-inflammatoire perifere markers en veranderingen daarvan na
behandeling
- Klinische symptomen (HDRS-17, IDS-SR, RRS, SHAPS and TEPS) en veranderingen
daarvan na behandeling
- Aanvullende MRI-scans (T1 structural, DTI, and resting state) en
veranderingen daarin na behandeling
Achtergrond van het onderzoek
Depressie is een van de meest prevalente psychiatrische stoornissen. 18.7% van
de volwassenen in Nederland ontwikkelt ergens in zijn/haar leven een
depressieve stoornis. Ongeveer 35% van de patiënten met een depressieve
stoornis reageert niet na behandeld te zijn met twee soorten antidepressiva.
Depressie welke niet reageert op ten minste twee soorten antidepressiva wordt
ook wel therapieresistente depressie (TRD) genoemd. Met deze studie willen we
twee pathofysiologische mechanismen onderzoeken welke zouden kunnen meespelen
in het ontstaan en het onderhouden van TRD: dopaminerge dysfunctie en
neuroinflammatie. Trials waarin ze de antidepressieve werkingen onderzoeken van
dopaminerge en anti-inflammatoire medicatie (zoals pramipexole en celecoxib)
laten veelbelovende resultaten zien. Echter is het onduidelijk welke patiënten
met een depressie lijden aan dopaminerge dysfunctie en neuroinflammatie
waardoor het niet bekend is welke patiënten met een depressie baat kunnen
hebben bij deze nieuwe behandelingen. We zullen dopaminerge dysfunctie
onderzoeken door de activiteit van dopmineneuronen te meten in de
habenula-Ventral Tegmental Area (VTA) network tijdens een
beloning/straf-gerelateerde leertaak voor en na behandeling in depressieve
patiënten met en zonder TRD. Daarnaast gaan we de baseline microgliale
activiteit meten door middel van [18F]DPA-714 binding, en pro- en
anti-inflammatoire cytokines in het perifere bloed voor en na behandeling
Doel van het onderzoek
Onderzoeken of dopaminerge dysfunctie en neuroinflammatie is toegenomen bij
patiënten met TRD vergeleken met patiënten die wel reageren op antidepressiva
Onderzoeksopzet
Een longitudinale case-control studie waarbij twee cohorten worden vergeleken:
TRD patiënten en niet-TRD patiënten. Patiënten zullen de gebruikelijke
behandeling krijgen gedurende de gehele studie. Op twee momenten zullen de
patiënten een (f)MRI ondergaan: voor de start van de behandeling en nadat ECT
behandeling is gestopt (TRD groep) of na zes weken antidepressiva gebruik
(niet-TRD groep). Zowel de TRD als de niet-TRD patiënten zullen daarnaast een
[18F]DPA-714 PET-scan (als opt-in) en twee venapuncties ondergaan.
Inschatting van belasting en risico
De (f)MRI metingen zullen ongeveer 60 minuten duren per meting en worden
afgenomen op twee momenten. De [18F]DPA-714 tracer, welke gebruikt wordt voor
de PET-scan, heeft een gunstig veiligheidsprofiel en door de lage dosering zijn
geen farmacologische effecten waarneembaar. De stralingsbelasting gedurende de
PET-scan valt binnen de veiligheidsnormen. De gehele PET-scan procedure
inclusief voorbereidingen zullen ongeveer 120-150 minuten duren. Als laatste
zal er ook bloed afgenomen worden op twee momenten. Risico's zijn
verwaarloosbaar.
Publiek
Reinier Postlaan 4
Nijmegen 6525GC
NL
Wetenschappelijk
Reinier Postlaan 4
Nijmegen 6525GC
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- Mannen en vrouwen tussen 18-70 jaar
- Aanwezigheid van een eerste of recidief depressieve stoornis
- Therapieresistentie voor minimaal twee verschillende antidepressiva voor de
TRD groep
- Nooit of één keer behandeld met antidepressiva zonder effect voor de niet-TRD
groep
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- ECT behandeling in het afgelopen jaar
- Huidig gebruik van antidepressiva, antipsychotica en stemmingsstabilisatoren
- Gebruik van benzodiazepines binnen 24 uur voorafgaand aan ECT
- Gebruik van anti-inflammatoire medicatie voor meer dan een week in de
afgelopen maand (geldt alleen voor patiënten geïncludeerd voor de PET-scan)
- Gebruik van immunosuppressiva (geldt alleen voor patiënten geïncludeerd voor
de PET-scan)
- De aanwezigheid van relevante somatische aandoeningen
- De aanwezigheid van comorbide bipolaire stoornis, schizofrenie of
middelenafhankelijkheid
- MRI- of PET-gerelateerde exclusiecriteria
- ECT-gerelateerde exclusiecriteria (geldt alleen voor TRD patiënten)
- Lage bindingsaffiniteit voor TSPO (geldt alleen voor patiënten geïncludeerd
voor de PET-scan)
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL78514.091.21 |