Tandem studie: De effectiviteit van Theraplay bij kinderen met een autisme spectrum stoornis en hun ouders.

Er zijn weinig evidence-based behandelmethoden gebaseerd op gerandomiseerd
onderzoek met controlegroep voor
kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS) en hun ouders. Er is eveneens
nauwelijks onderzoek verricht naar
interventies bij kinderen met ASS waarbij de fysieke en mentale gezondheid van
de ouders expliciet wordt
meegenomen als behandeldoel. Terwijl chronische stress bij ouders met een kind
met ASS kan leiden tot ernstige
fysieke en mentale gezondheidsproblemen met bovendien verhoogde mortaliteit tot
gevolg. Ook is binnen het huidige
ASS-onderzoek bij jeugdigen geen biomarker voor therapeutische effectiviteit
beschikbaar. Daarnaast kan chronische
stress leiden tot verstoringen in het zenuw- en hormoonstelsel, immuunsysteem
en microbioom in de darm, wat ook
bepalend kan zijn voor de psychische en fysieke gezondheid van ouders.

Binnen deze studie staat de driedimensionale benadering centraal in de
behandeling, zo is de behandeling gericht op 1) het kind met ASS, 2) de ouders
en 3) de ouder-kind relatie, ten opzichte van de huidige eendimensionale
benadering waarin de behandeling voornamelijk gericht is op het kind met ASS.
In plaats van ouders beschouwen als een verlengde van hun kind waarin
pedagogische interventies moeten worden uitgebreid, nemen wij het welzijn van
de ouder als een uitkomstmaat en betrekken wij dit als essentiële factor binnen
het welzijn van hun kind met ASS.

Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek (RCT) waarin één groep Theraplay krijgt
en de andere groep de standaard behandeling.

Theraplay is een directieve vorm van speltherapie ontwikkeld volgens de principes van de gehechtheidstheorie. Het betreft een semigestructureerde behandelmethode. Voorafgaand aan elk Theraplay traject vindt er een MIM-NL-II traject plaats. Dit is een gestructureerde ouder-kind observatie specifiek ontwikkeld om de doelen binnen de Theraplay te inventariseren. Naar aanleiding van de MIM-NL-II wordt de inhoud van de Theraplay sessies samengesteld. De doelen worden in een MIM-NL-II feedback sessie met ouders besproken. Daarop volgt een oudersessie waarin ouders uitleg krijgen hoe de doelen vanuit de MIM-NL-II vertaald worden naar de Theraplay sessies. Hierin worden tevens Theraplay activiteiten met ouders uitgevoerd zodat ouders weten wat er zal gaan gebeuren. Vervolgens worden kind en ouder op wekelijkse basis door de Theraplay therapeut gezien voor een sessie van gemiddeld 45 minuten. De duur van de sessie kan variëren, afhankelijk van de aandachtspanne van het kind. Na elke 3 Theraplay sessies volgt er een oudersessie waarin de doelen worden geëvalueerd. Naast Theraplay wordt er ook psycho-educatie en ouderbegeleiding gegeven tijdens de oudersessies. Ouders en therapeut stemmen tijdens de oudersessies af of de Theraplay gecontinueerd dient te worden of dat de doelen zijn behaald. Een gemiddeld Theraplay-traject bestaat uit 26 sessies, zo>n 8 maanden. De gangbare behandeling omvat psycho-educatie over autisme waarop ouderbegeleiding volgt. Tijdens de ouderbegeleiding wordt aan de hand van de psycho-educatie specifiek in gegaan op het gedrag van het kind met ASS. Additioneel kan er sprake zijn van aanvullende vormen van behandeling zoals farmacotherapie. De gangbare behandeling zal ook zo>n 8 maanden omvatten. Zie het onderzoeksprotocol voor een uitgebreide beantwoording op deze vraag inclusief bronvermelding bij: Treatment of subjects

Deelnemers binnen het onderzoek krijgen behandeling in een van beide
onderzoeksgroepen: Theraplay of TAU, beide
van vergelijkbare duur. Daarnaast worden er driemaal per behandeltraject
metingen verricht, voor start van de
behandeling (T0), 6 maanden na start (T1) en 12 maanden na start (T2). Metingen
voor ouders en kind bestaan uit:
spelobservaties (o.a. vrij spel en een ADOS-2), fysieke metingen (lengte en
gewicht) een en een afname van een klein
plukje haar op de achterkant van de schedel voor de haarcortisol meting. Ouders
ondergaan daarnaast enkele extra
fysieke metingen, namelijk meting van de taille-omtrek, bloeddruk en
gelijktijdig de hartslag. Voorafgaand aan deze
drie meetmomenten vullen ouders vragenlijsten in en laten alleen zij nuchter
bloed afnemen. Naast deze metingen,
worden er voor de start van de behandeling (T0) en 12 maanden na start (T2) een
beetje ontlasting (hoeveelheid ter
grootte van een knikker) en speeksel (1 ml) verzameld bij 50 kinderen en hun
ouders. De leerkracht of crèchemedewerker
van het kind zal driemaal gevraagd worden twee vragenlijsten over het gedrag
van het kind in te vullen.
Als laatste vullen ouders gedurende het behandeltraject wekelijks twee korte
digitale vragenlijsten in, ongeacht of
deelnemers in de Theraplay of de TAU groep zitten, met een geschatte duur van
maximaal 10 minuten per keer. Naar
ons inzicht zijn er geen evidente risico's verbonden aan deelname aan dit
onderzoek. Er wordt voornamelijk een extra
tijdsinvestering gevraagd voor het invullen van de vragenlijsten door ouders en
voor de metingen van ouders en kind.