Sportdeelname en sportblessures bij patiënten met hemofilie.

Sport en bewegen maken deel uit van een gezonde levensstijl en verbeteren het
algeheel welbevinden. Daarnaast wordt patiënten met hemofilie specifiek
aangeraden regelmatig te sporten en te bewegen om de kracht en botdichtheid te
vergroten en de spiermassa te onderhouden.

Van zware inspanning en sporten met een hoge (mechanische) impact wordt
aangenomen dat zij een risico vormen op het oplopen van (gewrichts-)bloedingen
en sportblessures. Patiënten met hemofilie is daarom jarenlang aangeraden
alleen sporten te beoefenen met een lage impact, zoals zwemmen en fietsen.
Omdat patiënten met hemofilie tegenwoordig intensief behandeld worden met
factor VIII/IX (FVIII/IX), zijn zij gaandeweg steeds actiever geworden in veel
verschillende sporten, inclusief sporten waarvan men er van uit gaat dat ze een
aanzienlijk risico op bloedingen opleveren, zoals voetbal. Dit levert enerzijds
zorgen op over een verhoogd bloedingsrisico, en anderzijds kritiek vanuit de
maatschappij en sommige hemofiliebehandelaren.

De kennis t.a.v. de duur, frequentie en intensiteit van sportdeelname is nog
beperkt. Daarnaast is er ook nog weinig bekend over het bloedingsrisico, het
risico op sportblessures wat met sporten gepaard gaat en de rol die de (timing
van) toediening van FVIII/FIX hierbij speelt bij patiënten met hemofilie. Het
is van belang om dit wel te weten om de begeleiding en advisering van patiënten
met hemofilie t.a.v. sportkeuze, sportbelasting en blessurepreventie verder te
verbeteren.

Primaire doelen:
1. Bepalen van fysieke activiteit, sportdeelname en intensiteit in relatie tot
de leeftijd, ernst van de ziekte en gewrichtsstatus;
2. Bepalen van de incidentie van sportblessures bij patiënten met hemofilie die
tenminste één keer per week aan sport doen;
3. Vergelijken van de incidentie van sportblessures met de incidentie bij
gezonde Nederlandse mannen;
4. Bepalen van de associatie tussen sportblessures, fysieke fitheid en
motorische vaardigheden.

Secundaire doel:
1. Bepalen/modeleren van de associatie tussen FVIII/IX activiteit op het moment
van optreden van een bloeding door een sportblessure t.o.v. het moment van
toediening van stollingsfactor; onafhankelijk van leeftijd, aanwezigheid van
een artropathie, motorische vaardigheden en fysieke fitheid.

Voor het bepalen van de sportdeelname: een cross-sectionele observationele
single-center studie.
Voor het bepalen van de associatie tussen sportdeelname en FVIII/IX
concentratie met sportblessures en bloedingen: een observationele single-center
cohort studie met een follow-up van één jaar.

Het risico voor patiënten wordt als minimaal beschouwd, omdat dit een
observationeel onderzoek zal zijn zonder enige invasieve metingen. De
patiëntbelasting zal bestaan uit het invullen van twee vragenlijsten (±20
minuten), het eenmalig testen van fysieke fitheid en motorische vaardigheden
(±1.5 uur), het dragen van een versnellingsmeter (1 week, 8-12 uur per dag) en
invullen van trainingsdagboeken (5 minuten per dag) en het doorgeven van
opgelopen blessures (5 minuten per week).

De vragenlijsten worden ingevuld tijdens reguliere bezoeken aan de kliniek of
worden naar de deelnemers gestuurd. Indien mogelijk zullen de testen van
fysieke fitheid en motorische vaardigheid worden uitgevoerd op dagen dat
patiënten de kliniek bezoeken. Alleen als dit niet mogelijk is, wordt de
deelnemers gevraagd om eenmaal naar de kliniek te gaan voor de beoordeling van
lichamelijke fitheid en motorische vaardigheden. Om de reistijd en daarmee de
belasting voor de deelnemers te beperken krijgen deelnemers die niet op korte
termijn een afspraak bij de van Creveldkliniek hebben de mogelijkheid om de
testen af te nemen in hun eigen regio.

De procedures voor het extern testen van patiënten zijn identiek aan die voor
tests in het UMC Utrecht: op basis van de resultaten van de MAQ worden
patiënten bepaalt of patiënten in aanmerking komen voor deelname of niet. In
het geval van een in aanmerking komende patiënt, zal hun arts of fysiotherapeut
bij de van Creveldkliniek vragen of de patiënt geïnteresseerd is in deelname
aan dit onderzoek. Wanneer een patiënt geïnteresseerd is, stuurt de onderzoeker
een patiëntinformatieformulier met informed consent formulier voor meer
informatie (zie paragraaf 9.6: 'werving en toestemming'). De onderzoeker neemt
na 2 weken contact op met de patiënt om eventuele vragen te beantwoorden en te
vragen of de patiënt bereid is deel te nemen aan het onderzoek. In het geval
van een externe testsite wordt dit expliciet met de patiënt gecommuniceerd.

De testprocedure op locatie is identiek aan de procedure beschreven in
paragraaf 7.3 van het protocol ('study procedures'). Kwaliteit van de test is
gewaarborgd omdat hetzelfde protocol, en dezelfde apparatuur (die wordt
vervoerd vanuit het UMC Utrecht) zullen worden gebruikt en dezelfde onderzoeker
de testen zal afnemen. Het protocol is ongewijzigd en is identiek aan het
protocol dat wordt gebruikt in het UMC Utrecht. Het enige dat verandert, is de
locatie. Deze locaties zijn fysiotherapiepraktijken. De veiligheid van de
deelnemers wordt gewaarborgd door de eisen die aan deze praktijken worden
gesteld. De praktijken gaan nadrukkelijk klinieken geen deel uitmaken van het
onderzoek, we zullen alleen hun locatie en faciliteiten gebruiken


De proefpersonen zal gevraagd worden de versnellingsmeters maximaal 1 week
dagelijks te dragen, waarbij het van belang is dat deze tenminste 7
aaneengesloten dagen gedragen worden. Een versnellingsmeter is een klein (+/-
3x3x1 cm) en licht (+/- 20 gram) apparaatje dat ter hoogte van de heup gedragen
wordt.