Verkennend onderzoek naar het effect van zoutsuppletie bij het syndroom van Gitelman

Het syndroom van Gitelman is een zeldzame renale tubulaire stoornis waarbij
zoutverlies in de nier optreedt. Het syndroom wordt veroorzaakt door een
inactiverende mutatie in genen die coderen voor de thiazidegevoelige
natriumchloride cotransporter (NCC). Dit leidt tot een verminderde reabsorptie
van natriumchloride (NaCl) in de distale tubulus, wat vervolgens leidt tot
elektrolytstoornissen en een verminderd extracellulair volume. De symptomen van
patiënten met het syndroom van Gitelman zijn voornamelijk gerelateerd aan dit
verminderde extracellulaire volume en de bijkomende elektrolytstoornissen
(voornamelijk hypokaliemie en hypomagnesiëmie). De huidige behandeling bestaat
uit een dieet met een ruime zoutinname in combinatie met levenslange kalium- en
magnesium suppletie. Soms worden er ook kaliumsparende diuretica gegeven.
Ondanks de maximale verdraagbare suppletie, is er vaak geen normalisatie van de
elektrolyten, blijven patienten symptomatisch en ervaren ze een verminderde
kwaliteit van leven.
Aangezien renaal zoutverlies de oorzaak is van het ontstaan van symptomen,
zouden hoge doseringen zoutsuppletie, bovenop de ruime zoutinname via het
dieet, kunnen leiden tot een toename dan wel normalisatie van het
extracellulaire volume en een afname van het kaliumverlies. Dit zal leiden tot
een afname van symptomen en een verbetering van de kwaliteit van leven.

Het effect van zoutsuppletie bij patiënten met het syndroom van Gitelman
bepalen op
1. fysiologische parameters, zoals het serum kalium
2. ervaren symptomen en kwaliteit van leven

De studie zal bestaan uit multiple gerandomiseerde, dubbelblinde,
multi-crossover, placebogecontroleerde studies in individuele patiënten (N=1
trials). De N=1 trials zullen bestaan uit 6 periodes van 4 weken waarin
patiënten 3x behandeld worden met zoutsuppletie en 3x met placebo.

Zoutsuppletie (NaCl): 12 gram NaCl per dag verdeeld over 3 gelijke dosis (vergeleken met placebo binnen dezelfde patient)

De belasting van het onderzoek voor patiënten bestaat uit het innemen van extra
capsules (NaCl afgewisseld met placebo). Daarnaast zal er een aantal keer bloed
en urine afgenomen worden in het kader van het onderzoek. Patiënten komen 1x
per 4 weken naar het ziekenhuis voor controle en metingen. Er zullen dan ook de
volgende metingen gedaan worden: bloeddrukmeting, gewicht, bioimpedantiemeting
en handkrachtmeting. Daarnaast zullen de patiënten een aantal keer een
vragenlijst in moeten vullen.
Extra zoutinname kan bij gezonde personen leiden tot hypertensie. Patiënten met
het syndroom van Gitelman hebben renaal zoutverlies en hierdoor juist een (vaak
symptomatische) lage bloeddruk. We achten daarom de kans minimaal dat deze
patiënten hypertensie zullen ontwikkelen door de extra zoutinname. Wat stijging
van de bloeddruk zal bovendien gunstig zijn voor de ze patiënten.
Aangezien alle patiënten blootgesteld worden aan de interventie, kunnen ook
alle patiënten van de studie profiteren van een gunstig effect van de
zoutsuppletie. Door het N=1 design wordt dit effect ook voor elke patiënt
individueel geëvalueerd en kan na afloop van de studie voor iedere patiënt
individueel bepaald worden of het zinvol is om met de zoutsuppletie door te
gaan.