Epilepsie en angst- het doorbreken van een vicieuze cirkel:
Vergelijking van cognitieve gedragstherapie (CGT), eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) therapie en een wachtlijst conditie in de behandeling van epilepsie-gerelateerde angst en posttraumatische stress

Angststoornissen komen vaak voor bij mensen met epilepsie (14-25%). De
onvoorspelbaarheid en oncontroleerbaarheid van epileptische aanvallen
resulteert vaak in angst en posttraumatische stress. Bovendien zijn er
aanwijzingen voor een wederzijds verband tussen de mate van angst en stress die
iemand ervaart en de frequentie van epileptische aanvallen. Psychologische
interventies zijn waardevol bij het doorbreken van een dergelijke vicieuze
cirkel. De huidige studie is bedoeld om de effectiviteit en efficiëntie van
CGT, EMDR therapie en een wachtlijstconditie te vergelijken in de behandeling
van angst en posttraumatische stress gerelateerd aan de epilepsie.

Case series studie:
-Het onderzoeken van de potentiële effecten van EMDR therapie op het reduceren
van angst, van voor tot na de behandeling

Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek:
-Het vergelijken van de effectiviteit van CGT, EMDR en een wachtlijstconditie
in het reduceren van angst en fysiologische stress en indirect het reduceren
van de frequentie en ernst van epileptische aanvallen en het verbeteren van de
kwaliteit van leven, van voor tot na de behandeling

-Het vergelijken van de efficiëntie van CGT en EMDR, in de zin van het aantal
sessies dat is benodigd om de mate van subjectieve stress, gerelateerd aan de
meest stressvolle herinnering of scenario, te reduceren tot nul

Het onderzoek betreft (1) een case series studie met herhaaldelijke metingen en
(2) een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek met herhaaldelijke metingen

CGT en EMDR therapie worden uitgevoerd door ervaren therapeuten in maximaal 10 sessies van 90 minuten. CGT en EMDR zijn beiden korte, gestandaardiseerde traumagerichte behandelingen. CGT richt zich op het verminderen van de emotionele lading rondom een traumatische herinnering of een traumatisch scenario door imaginaire exposure en door disfunctionele gedachten rondom de traumatische herinnering/scenario te corrigeren. EMDR therapie is bedoeld om de emotionele lading van een traumatische herinnering of een traumatisch scenario (flash-forward) te verminderen door het taxeren van het werkgeheugen.

De case series studie behelst drie meetmomenten (i.e. voor behandeling, direct
na behandeling en 3 maanden na de behandeling). De deelnemers worden gevraagd
om online vragenlijsten in te vullen over demografische kenmerken,
behandelverwachting, ziekte kenmerken, ernst van de epilepsie, angst, en ernst
van de PTSS symptomen (30 minuten op baseline; 15 minuten op latere
meetmomenten). De deelnemers zullen dagelijks worden gevraagd de mate van angst
en de aanvalsfrequentie aan te geven (2-3 minuten per dagboek registratie).

De gerandomiseerde gecontroleerde studie behelst vier meetmomenten (i.e. voor
behandeling, direct na behandeling , 3 en 6 maanden na de behandeling). De
deelnemers worden verzocht om online vragenlijsten in te vullen over
demografische kenmerken, behandelverwachting, ziekte kenmerken, ernst van de
epilepsie, angst, ernst van de PTSS symptomen, kwaliteit van leven,
persoonlijkheid, depressie, chronische alledaagse stress en psychopathologie
(60 minuten op baseline; 30-45 minuten op latere meetmomenten). Tijdens CGT en
EMDR therapie worden de deelnemers gevraagd om een ECG sensor te dragen om
maten van fysiologische stress te verzamelen (hartslagvariabiliteit).De
deelnemers zullen dagelijks worden gevraagd de mate van angst en de
aanvalsfrequentie aan te geven (2-3 minuten per dagboek registratie).

CGT en EMDR therapie worden uitgevoerd door ervaren therapeuten en zijn
onderdeel van de standaardbehandeling voor angstproblematiek bij SEIN. Er is
een klein extra risico op een (tijdelijke) toename van het aantal epileptische
aanvallen omdat mensen actief de confrontatie moeten aangaan met angstige
herinneringen of scenario's. Dit kan bij sommige mensen met epilepsie een
aanval in de hand kan werken. Als dit gebeurt tijdens de behandeling, wordt de
deelnemer zo goed mogelijk begeleid en samen wordt besloten of de sessie kan
worden voortgezet. De therapeuten bij SEIN hebben hier ervaring mee. Uiteraard
kan de deelnemer op elk moment besluiten te stoppen met de studie. De ECG
sensor is draagbaar en klein, maar kan worden verwijderd indien deze als
oncomfortabel wordt ervaren. De ECG metingen zelf brengen geen extra risico met
zich mee.
De behandelingen zijn beiden gericht op het reduceren van angst en stress. Als
het niveau van angst en stress wordt gereduceerd verwachten we indirect een
verminderde aanvalsfrequentie en verhoogde kwaliteit van leven.