FARAH study Fecal trAnsplantation to Reduce therapy-refractory graft versus host disease in Allogeneic Hematopoietic stem cell transplantation

Om een leukemie of een agressief lymfoom (lymfeklierkanker) te genezen is vaak
een stamceltransplantatie nodig. Hierbij worden stamcellen uit het beenmerg van
een gezonde donor aan de patiënt gegeven via een infuus waarna bij de patiënt
de aanmaak van rode bloedcellen, bloedplaatjes en de witte bloedcellen van het
afweersysteem door de stamcellen van de donor wordt overgenomen. Het doel van
de behandeling is dat het afweersysteem van de gezonde donor bij de patiënt
eventueel nog aanwezige of toch weer terugkomende kwaadaardige lymfoom of
leukemie cellen opspoort en opruimt. In Nederland zijn er per jaar enkele
honderden nieuwe acute leukemie patiënten, die eigenlijk bijna allemaal een
stamceltransplantatie zouden moeten krijgen. Slechts minder dan de helft krijgt
uiteindelijk een stamceltransplantatie, omdat het een ingrijpende behandeling
is en er een groot risico bestaat op complicaties. Het is zelfs zo dat ongeveer
1 van de 5 transplantatie patiënten (20%) overlijdt ten gevolge van de
complicaties van de transplantatie, zonder dat de oorspronkelijke ziekte
daarbij een rol speelt. De belangrijkste complicaties van een
stamceltransplantatie zijn infecties en zogenaamde graft-versus-host
(transplantaat versus de gastheer) ziekte. Van de getransplanteerde patiënten
krijgt ongeveer 70% de graft-versus-host ziekte, een aandoening waarbij het
afweersysteem van de donor een afweerreactie maakt tegen gezonde cellen van de
patiënt. In het bijzonder kan graft-versus-host ziekte van de darmen een
levensbedreigende ziekte zijn, waarbij er voor patiënten die niet goed reageren
op standaard of meer experimentele behandelingen weinig therapeutische
mogelijkheden zijn. Van de patiënten die een ernstige graft-versus-host ziekte
van de darm krijgen overlijdt ongeveer de helft en van de patienten die niet op
de gangbare therapie reageren is 2 jaar later minder dan 20% nog in leven. Er
is dus een grote noodzaak voor nieuwe therapieen voor deze patientengroep.
De samenstelling van de darmflora (ook wel microbioom genoemd) heeft grote
invloed op onze gezondheid. Verstoring van darmflora heeft bijvoorbeeld
auto-immuunziekten van de darm, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn,
tot gevolg. Fecestransplantatie (of poeptransplantatie) is de laatste jaren in
kleine studies zeer succesvol gebleken bij de behandeling van patiënten met
deze darmziekten. Bij een fecestransplantatie wordt de oorspronkelijk darmflora
van de patiënt vervangen door die van een gezonde donor.
Recent heeft een Amerikaanse onderzoeksgroep laten zien dat zowel bij muizen
als bij mensen die een stamceltransplantatie hebben ondergaan, verstoring van
de samenstelling van de darmflora een verhoogd risico geeft op de ontwikkeling
van de ernstige graft-versus-host ziekte van de darm. In het bijzonder
patiënten die kort na de allogene stamceltransplantatie een verstoorde
samenstelling van hun darmflora hebben, lopen een groot risico op het
ontwikkelen van graft-versus-host ziekte en daarmee en groter risico te
overlijden aan de complicaties van de stamceltransplantatie. Aangezien de
fecestransplantatie zo succesvol is bij de behandeling van patiënten met
Diabetes, de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa is de hypothese dat er
mogelijk ook gunstige effecten van fecestransplantatie bij darm GVH te
verwachten kunnen zijn.

Heeft behandeling met gezonde donor fecestransplantatie een effect op eenvan de
meest ernstige complicatie bij stamceltransplantatie, namelijk
graft-versus-host ziekte van de darm bij patiënten die een allogene
stamceltransplantatie ondergaan hebben ivm hematologische maligniteit

single center, single arm, non-randomized interventioneel onderzoek

feces transplanatie met ontlastingsoplossing van gezonde gescreende donoren

In theorie bestaat het risico op het geven van een overdraagbare infectieziekte
agv feces (net zoals bij bloedtransfusie). echter, door grondige screening van
de donoren (samenwerking met Prof Nieuwdorp) wordt dit risico
geminimaliseerd.Het sigmoidbiopt wordt onder locale ( zonder algehele)
anesthesie gedaan en heeft geen grote risico's gezien de hoge morbiditeit en
mortaliteit van GVH bij patiënten die een allogene stamcel transplantatie
hebben ondergaan alsook het feit dat deze studie nieuw inzicht zal verwerven in
de rol die darm bacteriën spelen in het aanjagen/voorkomen van GVHD en de goede
veiligheidsaspecten van fecestransplantatie in het AMC bij zowel gezonde als
immunogecompromitteerde patiënten, zijn wij van mening dat de voordelen van
deze studie opwegen teven de eventuele nadelen (sepsis, die ook goed te
behandelen is met antibiotica).