Densiteit als indicator of mammografie of MRI is geindiceerd voor de screening van vrouwen met een familiair verhoogd borstkanker risico: een gerandomiseerde trial

Borstkanker is de meest voorkomende soort kanker bij vrouwen. Jaarlijks worden
in Nederland 12.000 vrouwen met de ziekte gediagnostiseerd, 1 op de 9 vrouwen
krijgt borstkanker. In 25 procent van de gevallen gaat het om vrouwen die voor
hun vijftigste borstkanker krijgen. Die kans op borstkanker op jongere leeftijd
neemt toe als moeder, zus en/of meerdere naaste familieleden de ziekte ook
hebben gehad, vooral als ze dat jong kregen. Het risico om dan, ook op jonge
leeftijd, de ziekte te krijgen is 2 tot 4 keer zo hoog.

Vroegdetectie verbetert de prognose en vergroot de kans dat veilig borstsparend
kan worden behandeld. Daarom worden in Nederland alle vrouwen vanaf hun 50e
elke twee jaar uitgenodigd voor een mammografie door het landelijke
bevolkingsonderzoek. Daarnaast zijn er meer gespecialiseerde
screeningprogramma*s voor vrouwen uit de hogere-risicogroepen.
Bij ongeveer 20% van de vrouwen met familiair risico kan een mutatie worden
aangetoond in het BRCA1- of BRCA2-gen. Zij hebben een kans van 40 tot 70
procent op borstkanker, 20-40% krijgt dit al voor het 50e jaar. Daarom wordt
hen (en 1e graads fvrouwelijke familieleden) aangeraden zich van hun 25e tot
hun 60e jaarlijks te laten screenen door middel van een MRI-scan en boven de 30
jaar ook nog een mammografie.

MRI heeft een bewezen hogere sensitiviteit voor met name invasief borstkanker,
ook in dens klierweefsel. Helaas heeft de methode ook nadelen. Zo slaat MRI ook
vaker vals alarm. Dat leidt tot onnodig aanvullend onderzoek, en bovendien tot
grote onrust bij de betreffende vrouw. Daarnaast is MRI een stuk duurder dan
een mammografie of de combinatie van mammografie met lichamelijk onderzoek.

Aan vrouwen die meer dan 20 procent kans hebben op borstkanker wordt in
Nederland jaarlijkse screening met mammografie aangeraden vanaf het 40e
levensjaar. Bij een risico van 30 procent of meer wordt mammografie jaarlijks
aangeraden tussen de 35 en 60 jaar en lichamelijk onderzoek door palpatie in
een centrum. Vrouwen jonger dan 50 jaar hebben in 60% dens borstklierweefsel,
hetgeen de sensitiviteit van mammograafie, maar niet van MRI sterk reduceert.

Tot nog toe is wel zeker dat MRI screening meer voor- dan nadelen heeft voor
vrouwen met een BRCA1 of BRCA2 mutatie, maar voor vrouwen met familiair risico
op borstkanker waarbij zo*n mutatie niet kan worden aangetoond, of die geen
DNA-onderzoek willen, staat dat niet vast, tgv de lagere incidentie van kanker.
Waarschijnlijk is voor een gedeelte van deze vrouwen MRI de beste
screeningsmethode en voor een ander gedeelte niet.
Borstdensiteit is daarvoor mogelijk de beste indicator, want bij dicht
klierweefsel is de kans op borstkanker duidelijk hoger, 4 x zo hoog in de
bovenste t.o.v. de onderste quartiel densiteit. Verder is de kans ook groter
dat de borstkanker in het begin door mammografie wordt gemist, doordat het
dense klierweefsel de tumor maskeert, wat niet geldt voor MRI.

Zo beredeneerd zou MRI voor premenopausale vrouwen met familiaire belasting en
dens klierweefsel in ieder geval effectiever zijn. Alleen is bij dicht
borstklierweefsel de kans ook groter dat er goedaardige afwijkingen worden
gevonden, en dat er door middel van een MRI vaker vals alarm wordt geslagen. De
specificiteit van MRI is in de meeste onderzoeken lager dan die van mammografie
en MRI is ook veel duurder.

We willen onderzoeken of de densiteit van het borstklierweefsel bepaalt of een
vrouw met familiaire belasting beter met MRI of met mammografie kan worden
gescreend < 50 jr.

Prospectief gerandomiseerd onderzoek bij 2000 vrouwen met een familiair
lifetime risico > 20% tussen 30-55 jr. Na informed consent en toestemming zal
per individuele deelnemer door het lot worden bepaald of zij jaarlijks met een
mammografie en lichamelijk onderzoek (landelijke richtlijn) of jaarlijks met
een MRI-scan + lichamelijk onderzoek, en om het jaar daarbij een mammografie
zal worden onderzocht. Bij al deze vrouwen wordt bovendien de dichtheid van het
borstklierweefsel gemeten.

Na 4 jaar zullen naar verwachting ruim 50 van deze vrouwen borstkanker hebben
gekregen en zullen de volgende dingen worden onderzocht:
1. Spoorde de MRI de kanker vaker en vroeger op dan de mammografie?
2. Treden de verschillen vooral op bij vrouwen met dicht borstklierweefsel?
3. Hoe sterk beïnvloedt de dichtheid van het klierweefsel de mate van vals
alarm bij MRI en bij mammografie

-Een MRI duurt ongeveer 20 minuten (mammografie 10 minuten).
- Er is bij MRI kans op haematoomvorming tgv het infuus voor IV contrast en
geringe kans op gadolinium allergie
- MRI heeft waarschijnlijk vaker fout-positief resultaat, dat aanleiding geeft
tot aanvullend onderzoek, de vrouwen worden daar bij voorbaat voor
gewaarschuwd