B cel activatie in Syndroom van Sjögren Weefsel Analyse

Het syndroom van Sjögren (SS) is een ontstekingsziekte die wordt gekenmerkt
door ontsteking en beschadiging van traan- en speekselklieren en frequent
andere weefsels, zoals longen en zenuwen. Er is geen behandeling die SS kan
genezen of het ziekteproces afremmen.

De oorzaak van SS is niet bekend. SS wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van
B cellen, antistof producerende witte bloedcellen, in het ontstoken
klierweefsel. De precieze rol van deze B cellen is controversieel. Eén theorie
veronderstelt dat SS wordt veroorzaakt door B cellen, antistof producerende
witte bloed cellen, die op verkeerde wijze in het beenmerg worden gevormd,
lichaamseigen stoffen in klierweefsel herkennen (autoreactief), zich
vermenigvuldigen en aanvallen, resulterend in ontsteking. Een tweede theorie
veronderstelt dat SS ontstaat door infectie van kliercellen door bijvoorbeeld
een virus, die hierdoor ten gronde gaan en veel ontstekingsmediatoren
produceren, waardoor verschillende soorten B cellen worden aangetrokken.

Het doel van het onderzoek is om te onderzoeken of de ontstekingsweefsels van
patiënten met SS uitgerijpte autoreactieve B cellen bevatten die anders zijn
geactiveerd in vergelijking met andere uitgerijpte B cellen bij patiënten met
SS en personen met klachten van de speekselklieren die niet door SS worden
veroorzaakt.

translationeel onderzoek in een transversaal cohort

Cases en controles verrichten twee of drie studie visites. Tijdens de eerste
studie visite zulllen vragen worden gesteld over de ziekte en twee
vragenlijsten worden ingevuld. Hiernaast 100 ml bloed worden afgenomen. Tijdens
de tweede visite zal voor cases een biopt van de ontstoken speekselklier worden
afgenomen, vergelijkbaar met het biopt dat wordt verkregen voor diagnostiek,
onder lokale verdoving. Bij controles zal tijdens de tweede visite in plaats
van een speekselklier biopt een biopt van een lymfeklier in de hals, die ook
betrokken zijn bij SS, worden verricht. Het biopt van de lymfeklier zal
echogeleid worden verricht onder lokale verdoving. Bij de cases zal hiernaast
apart toestemming worden gevraagd voor het afnemen van een biopt van een
lymfeklier in de hals naast het speekselklierbiopt. Dit zal tijdens een derde
studie visite worden afgenomen. Zowel het speeksel klier biopt als het
lymfeklier biopt worden op routine basis voor diagnostisch onderzoek verricht
en met beide procedures is ruime ervaring. In onderzoeksverband hebben wij al
ervaring met het verrichten van lymfeklier biopten bij patiënten met
reumatische ziekten. Beide procedures worden goed verdragen. Bij beide soorten
biopten kan een kleine bloeduitstorting ontstaan.