Slapen met open of gesloten gordijnen

De 24/7-maatschappij heeft zijn weerslag op slaapkwaliteit en -kwantiteit, wat
leidt tot slaaptekort en direct gevolgen heeft voor
herstel en lange-termijn gezondheid. In gecontroleerde laboratorium studies is
ruimschoots aangetoond dat slaapdeprivatie
nadelige effecten heeft op gezondheid en functioneren, met consequenties die in
het dagelijkse leven - vooral bij ploegendienst
werk - catastrofaal kunnen zijn. Daarnaast hebben deze studies laten zien dat
een criterium voor de effecten van slaap deprivatie
voor het individu moeilijk te bepalen is. De gevolgen van slaapdeprivatie in
het dagelijks leven, b.v. op gezondheid, zijn
grotendeels onbekend. De *timing* van slaap wordt gereguleerd door een
homeostatisch (slaapdruk die toeneemt gedurende de
wakker-tijd) en een circadiaan proces. Deze laatste wordt gesynchroniseerd
(geëntraineerd oftewel afgestemd) aan de 24-uurs
licht-donker cyclus met behulp van licht. De relatie tussen externe (sociale)
en interne (biologische) tijd wordt ook wel de
*geëntraineerde fase* genoemd. Personen die verschillen in deze eigenschap
hebben een verschillend *chronotype*. De verdeling
van chronotypes is (bijna) klokvormig en vertoont een Gaussische verdeling met
weinig extreme chronotypes aan beide uiteindes.
Ongeveer drie kwart van de algemene populatie vertrouwt op een wekker op
werkdagen. Het slaaptekort dat over de werkweek
accumuleert wordt gecompenseerd door langere slaap episodes op vrije dagen,
iets dat het duidelijkst naar voren komt in late
chronotypes. Dit fenomeen wordt *sociale jetlag* genoemd en dit is positief
gecorreleerd met roken en BMI. Een oplossing voor dit
probleem zou zijn om het moment van in slaap vallen op werkdagen naar een later
tijdstip te verschuiven tot het samenvalt met de
slaaptijden op vrije dagen. Een dergelijke strategie vereist op een later
tijdstip starten van de werkdag; een aanpak met hoogst
waarschijnlijk een gering succes. De alternatieve oplossing is om het in slaap
vallen op werkdagen naar een vroeger tijdstip te
schuiven om op die manier een langere slaapduur mogelijk te maken en het
slaaptekort in werkweken te verminderen. Onze
hypothese is dat een consequent vroeger moment van in slaap vallen op werkdagen
zal resulteren in het ook vroeger in slaap
vallen op vrije dagen. We richten ons speciaal op interventies met licht die de
circadiane klok zullen verschuiven in de richting van
de sociale klok.

We willen vaststellen of slapen met open of gesloten gordijnen het slaaptekort
vermindert en de slaapkwaliteit verbetert and de circadiane fase van melatonine
verandert.

De studie duurt in totaal 30 dagen. Gedurende de eerste 14 dagen vullen de
deelnemers alleen het slaapdagboek (niet meer dan 5 minuten) in. In de 16
daaropvolgende dagen volgen de deelnemers de protocol: We zullen deelnemers
vragen elke avond met open (als ze normaal met gesloten gordijnen slapen) of
gesloten gordijnen te slapen (als ze normaal met open gordijnen slapen). En één
keer per week (b.v. elke zondag) vragen een online vragenlijst in te vullen
naar slaapgewoontes (online MCTQ). In een subgroep van 20 deelnemers zullen we
endogene circadiane fase van melatonine uit speeksel monsters en dagelijkse
rust / activiteit profielen met behulp van actigraphy beoordelen.

Voor 16 dagen slapen met open gordijnen (als normaal gesloten) of slapen met gesloten gordijnen (als normaal open).

Er worden geen bijwerkingen of nadelige effecten van de studie verwacht.