Het immunomodulerende effect van flebotomie

Bloedverlies door verbloeding of door flebomtomie zoals gedaan wordt tijdens
bloeddonatie door gezonde vrijwilligers, heeft grote effecten op systemische
ijzerhomeostase. Het relatieve tekort aan erythrocyten wordt gecompenseerd door
een toegenomen productie van nieuwe rode bloedcellen door het beenmerg. Omdat
ijzer nodig is voor de hemoblobinesynthese, moet het transport van ijzer naar
het beenmerg worden vergroot. Dit wordt bereikt door de onderdrukking van
hepcidin productie in de lever. Hepcidin is de centrale regulator van ijzer
homeostase. Het kan serum ijzer concentraties reguleren door het down-reguleren
van ijzer kanaaltje ferroportin op ijzer-exporterende cellen. Hepcidinproductie
wordt verhoogde als gevolg van inflammatie en hoge systemische ijzervoorraden
en wordt onderdrukt door toegenomen erythrocytenproductie, hypoxie, anemie en
lage systemische ijzervoorraden.
Verandering in het ijzermetabolisme kunnen immunomodulerende effecten hebben.
De intra-cellulaire ijzer content in macofagen en monocyten, blijkt
pro-inflammatoir te werken. Van hepcidin zelf is in sommige onderzoeker
aangetoond dat het pro-inflammatoire effecten zou hebben, en in andere
onderzoeken anti-inflammatoire effecten.
Het is van groot belang om te weten wat het effect is van flebotomie op de
immuniteit. Veranderingen in immuniteit zouden gunstig kunnen zijn, zoals in
het geval van onderdrukking van laag-gradige inflammatoire processen die
bijdragen aan atherosclerose, maar in theorie zou het ook kunnen bijdragen aan
een onderdrukte immuunrespons die het risico op infectie vergroot. Dit is niet
alleen relevant voor bloeddonoren, maar ook voor patienten met bloedverlies, en
voor de klinische praktijk waarin routinematig bloed wordt geprikt for
laboratorium bepalingen.

Onderzoeken wat het effect is van flebotomie (afname van 500 mL bloed) op de ex
vivo cytokine-productie van volbloed, in de 28 dagen na flebotomie.

Prospectieve interventiestudie in 10 mannelijke gezonde vrijwilligers.

10 gezonde vrijwilligers zullen 500 mL bloed afstaan bij de bloedbank, volgens
normale procedures (dag 0).

Op dag -1, 0, 1, 3, 5, 7, 14, 21 en 28 wordt er bloed afgenomen voor bepaling
van:
- ex vivo cytokine productie (TNF-alfa, IL-6, IL-10).
- hemoglobine, hematocriet en leucocyten differentiatie.
- hepcidin.
- IJzer parameters (serum ijzer, transferrine saturatie, ferritine).

Flebotomie (afname van 500 mL volbloed)

Het onderzoek bestaat uit 11 visites:
- 1 screeningsvisite
- 1 flebotomie
- 9 follow-up visites


Bij de screening wordt een vragenlijst doorgenomen en een kort lichamelijk
onderzoek verricht.

Bij de afspraak voor flebotomie wordt nogmaals een vragenlijst doorgenomen ten
behoeve van registratie in de bloedbank. Tevens zal het hemoglobinegehalte
gecontroleerd worden. Daarna zal er middels een punctie in de elleboogsplooi,
500 mL bloed afgenomen worden.

Op de follow-up visites zullen telkens 2 buisjes bloed worden afgenomen (7 ml
in totaal). Tevens zal gevraagd worden naar adverse events, met speciale
aandacht voor intercurrente infecties.