Pilootstudie naar de mogelijke effectiviteit van een driedaags behandelprogramma (De Uitdaging) bij mensen met chronische pijn

Chronische pijn is een aanzienlijke belasting voor de betrokkene, zijn familie
en de samenleving. De gemiddelde duur van chronische pijn in Nederland is 6,5
jaar. Van alle mensen met chronische pijn met een visueel analoge score (VAS)
van 5 of hoger (van maximaal 10) wordt 57% behandeld. Eenenveertig procent van
de mensen met chronische pijn gebruikt een analgeticum. In Nederland zijn de
NSAIDs (non-steroidal anti-inflammatory drugs) het meest populair. Het is
opvallend dat cognitieve gedragstherapie nauwelijks of niet wordt toegepast.
Een belangrijk gegeven is dat 78% van de mensen met chronische pijn en een VAS
score groter of gelijk aan 5 hun behandeling als inadequaat ervaren. Er is
duidelijk behoefte aan verbetering van de behandelmogelijkheden, niet alleen om
de pijn te verminderen maar ook om het gebruik van potentieel nadelige
medicijngebruik te doen afnemen.
Het driedaagse sociaal-cognitieve behandelprogramma De Uitdaging is een
intensieve training door een multidisciplinair team dat mensen met een
chronisch pijnsyndroom in staat moeten stellen om toegang te krijgen tot hun
eigen mogelijkheden en aldus de autonomie en kwaliteit van leven te verbeteren.
Een 52-weken durende observationele studie onderzocht de mogelijke
effectiviteit van een 3-daags sociaal-cognitief behandelprogramma bij mensen
met MS. Bij deze studie waren ook partners of mantelzorgers betrokken. Een
analyse van de 6-maand data toonde aan dat bij mensen met relapsing remitting
(RR) MS (n=20) 6 maanden na CDT de mentale en lichamelijke kwaliteit van leven
(MSQoL54) scores met respectievelijk +22.3% en +17.6% waren toegenomen.

Het primaire doel van het onderzoek is vast te stellen of de 3-daagse
sociaal-cognitieve traning een gunstig effect kan hebben op kwaliteit van
leven, autonomie en participatie.
De secundaire doelen zijn vast te stellen of deze training een gunstig effect
kan hebben op pijn, pijnattitudes, distress, angst, depressie en somatisatie.
Het tertiaire doel is vast te stellen of deze traing een gunstig effect kan
hebben op de belasting van partner of mantelzorger.

Niet-gecontroleerde pilootstudie bij 20 mensen met chronische pijn en hun
partner/mantelzorger.
Middels vragenlijsten worden de onder 'Doel van het onderzoek' vermelde
variabelen gemeten.
De meetpunten zijn baseline, en 1, 3 en 6 maanden na de sociaal-cognitieve
training.

Driedaagse intensieve sociaal-cognitieve training van mensen met chronische pijn en hun partner/mantelzorger. De onderdelen zijn 1) grote groepsbijeenkomsten, 2) kleine groepsbijeenkomsten,, 3) consultaties, 4) theateravond, 5) dagbegin met een gezamenlijke activiteit (naar believen). Grote groepsbijeenkomsten: a) voltallige bijeenkomsten: deelnemers maken optimaal gebruik van hun mogelijkheden, leren andere deelnemers te ondersteunen en aan te moedigen, en experimenteren om de benodigde terugkoppeling te geven aan het multidisciplinaire team; b) groepsbijeenkomsten waaraan de helft van de deelnemers deelneemt: zij onderzoeken en benoemen stresserende factoren die het meest aandacht nodig hebben, en benoemen een of twee persoonlijke doelen die te verwerkelijken zijn. Kleine groepsbijeenkomsten: deze vormen de feitelijke training. Afhankelijk van de persoonlijke doelen tekenen de deelnemers in voor de trainingsgroepen >Lichaam>, >Gevoel>, of >Leven>, om te werken aan het verwezenlijken van hun doel(en) en uit te vinden of ze hun stresserende factoren kunnen verminderen. De Lichaam bijeenkomsten richten zich op het verkennen van de lichamelijke mogelijkheden en worden begeleid door een fysiotherapeut. De Gevoel bijeenkomsten richten zich op het verkennen van de emotionele mogelijkheden en worden begeleid door een psychiater en een psychiatrisch verpleegkundige. De Leven bijeenkomsten richten zich op het verkennen van mogelijkheden die verband houden met het dagelijks leven met chronische pijn en worden begeleid door een anesthesioloog gespecialiseerd in pijnbestrijding en een pijnconsulent. Daarnaast zijn er Danstherapie groepen voor degenen die moeit hebben om hun lichaam te beleven: zij richten zich op lichaamservaring en ontspanning. De keuzes tussen de verschillende kleine groepsbijeenkomsten worden zelfstanding door de deelnemers gemaakt. Consultaties. Na in de grote groepsbijeenkomsten hun persoonlijke stresserende factoren en doelen te hebben benoemd, tekenen de deelnemers in voor een of meer consultaties. Tijdens de consultaties gaan zij na of hun doelen te verwezenlijken zijn, door de leden van het multidisciplinaire team te vragen om medische informatie die met het doel verband houdt. Theateravond. Op de theateravond oefenen de deelnemers van rol te verwisselen en laten zij hun mogelijkheden zien door openlijk te experimenteren. Zij doen hun best om voor elkaar en het team te presteren. Dagbegin met een gezamenlijke activiteit. Tijdens een gezamenlijke activiteit, bijv. een wandeling, aan het begin van de dag experimenteren de deelnemers met lichamelijke uitdagingen. Deelname hieraan is naar believen.

Als nadelen van de studie kunnen worden gezien het intensieve karakter van De
Uitdaging en het gedurende een periode van 6 maanden 4 maal invullen van
vragenlijsten (35 minuten per keer voor mensen met chronische pijn; 5 minuten
voor partners of mantelzorgers). Risico*s kunnen ook zijn ongewenste negatieve
emotionele momenten, negatief effect op pijnklachten en voorvallen tijdens
lichamelijke sessies.