COTAP: COgnitieve Test voor ADHD Profilering

Het is consistent aangetoond dat er niet één cognitief tekort ten grondslag
ligt aan ADHD (Fair et al., 2012; Nigg et al., 2005; Sonuga-Barke et al., 2010;
de Zeeuw et al., 2012). Net als in de normale populatie, vertonen patiënten met
ADHD relatieve zwakte van één of meer cognitieve functies in combinatie met
normale cognitieve functies in andere domeinen. In de klinische praktijk
betekent dit dat maar een deel van de patiënten met ADHD zal uitvallen op de
meest klassieke ADHD-gerelateerde disfuncties, zoals volgehouden aandacht of
inhibitie (Nigg et al., 2005). Het is voor een test die bijdraagt aan het
diagnostisch proces van ADHD daarom essentieel om een zo groot mogelijk aantal
cognitieve processen te bemeten waarop kinderen met ADHD mogelijk zwaktes
kunnen hebben. Door integratie van al deze functies kan een cognitief profiel
(subtypes) van de patiënt geschetst worden, waarin relatieve zwaktes en
sterktes worden weergegeven. Cognitieve zwaktes kunnen bijdragen aan de
klinische ernst, maar zijn niet noodzakelijk om een diagnose te stellen. Als
zodanig vervangt cognitieve diagnostiek niet de huidige diagnostische methoden,
maar is ze een toevoeging. Het wordt algemeen verondersteld dat cognitieve
subtypes van elkaar verschillen in oorzakelijke factoren (zoals bijvoorbeeld de
genetische aanleg), het natuurlijk beloop van kindertijd naar volwassenheid, en
ook de gevoeligheid voor bepaalde behandelingen. Zodoende kan een test als de
COTAP in de toekomst aanknopingspunten bieden voor prognose en het te kiezen
behandeltraject.

Het ontwikkelen van een kortdurende (+/-30-40 minuten) gecomputeriseerde test
die een groot aantal cognitieve kenmerken van ADHD meet, en als zodanig een
profiel van cognitieve sterktes en zwaktes kan identificeren. De identificatie
van een dergelijk subtype dient:
• Ter ondersteuning van de verklarende diagnostiek van ADHD
• Ter ondersteuning van het geven van een gerichter behandeladvies
• Ter ondersteuning van het neurowetenschappelijk en genetisch onderzoek naar
de oorzaken van ADHD (endofenotypering).

Observationeel onderzoek.

Kinderen met ADHD worden bij nieuwe aanmelding (wanneer ze nog medicatievrij
zijn) gevraagd deel te nemen aan deze testafname. Het betreft een éénmalige
testafname bij N=500 kinderen met ADHD. Bij N=100 kinderen met ADHD wordt
gevraagd twee maal mee te doen met twee weken tijdsinterval). Dit alles
interfereert niet met reguliere klinische zorg; de medicamenteuze behandeling
start doorgaans pas na enkele maanden nadat de diagnose gesteld is en
niet-medicamenteuze interventies onvoldoende effect hebben.

Controlekinderen worden eveneens éénmalig getest muv N=150 controlekinderen om
de test-hertest betrouwbaarheid vast te stellen. Wederom met twee weken tussen
poze.

Er zijn geen risico's. De belasting is minimaal vanwege de korte duur en
speelse vorm van de taak. Kinderen vinden het doorgaans leuk om aan een
dergelijk onderzoek mee te doen. Verder krijgen ze na afloop een klein
cadeautje en ouder krijgen desgewenst een kort verslag van de resultaten van
hun kind.