Onderzoek naar de effectiviteit van Pivotal Response Treatment op de emotie regulatie bij jonge kinderen.

Kinderen met autismespectrumstoornissen ondervinden ernstige problemen in het
sociale functioneren waardoor hun ontwikkeling op vele domeinen van het
functioneren ernstig wordt bedreigd. Het positief beïnvloeden van sociale
competenties van deze kinderen is van het grootste belang om de impact van de
autisme stoornis op de ontwikkeling te minimaliseren. Bijvoorbeeld,
interventies gericht op het vergroten van motivatie tot contact door het vroeg
stimuleren van positieve interactie tussen ouders en kinderen zoals middels de
*pivotal reponse treatment* levert gunstige resultaten op, zoals verbetering
van de sociale interactie en vermindering van autisme symptomen in bredere zin
bij een deel van de populatie. Om sociale interactie optimaal te kunnen
stimuleren is het belangrijk om zo veel mogelijk kennis te hebben over de
onderliggende cognitieve en affectieve functies die bijdragen aan de motivatie
tot sociale contactname en die bijdragen aan de kwaliteit van het sociale
contact zodat een optimale sociale competentie wordt ontwikkeld. Het is
namelijk niet alleen belangrijk om vast te stellen of een interventie effectief
is, maar vooral ook waarom een interventie effectief is en bij wie deze
effectief is.

Het doel van de huidige studie is het identificeren welke specifieke cognitieve
en affectieve mechanismen versterkt worden door PRT bij kinderen met een
autisme stoornis, en welke autisme symptomen hierdoor verminderd worden.
Daarnaast willen we ook vaststellen op welke ouder eigenschappen PRT een effect
heeft en hoe dat samenhangt met een vermindering in autisme symptomen bij hun
kind. Op basis van deze kennis kunnen we begrijpen waarom PRT effectief is. Ook
is het doel om de factoren in kaart te brengen die de effectiviteit van deze
interventie kunnen helpen voorspellen, zowel bij ouders als bij kinderen. Met
de resultaten van het voorgestelde onderzoek kunnen we meer zicht te krijgen op
de factoren die effectiviteit van PRT beïnvloeden, zodat verdere ontwikkeling
van PRT tot optimalisering van deze behandeling kan leiden, tot specifieke
indicatie en tot een meer gerichte behandeling die is afgestemd op het
specifieke profiel van het desbetreffende kind en ouder.

Er zullen 60 kinderen met autisme (plus ouders) en 30 niet-klinische controles
(plus ouders) in de leeftijd 3-6 jaar geincludeerd worden. Het design van het
onderzoek is een longitudinal, randomized controlled trial (RCT) waarbij de
helft (n=30) van de kinderen met autisme PRT ontvangt en de andere helft (n=30)
een wachtlijstconditie vormt en (nog) geen PRT krijgt ten tijde van de studie.
Er is een voormeeting (T0) in de maand voorafgaand aan de start van PRT,
vervolgens wordt de PRT uitgevoerd gedurende 6 maanden, de nameting (T1) vindt
plaats na afloop van PRT, i.e. 6 maanden na T0. Mocht er behoefte zijn aan
voorzetting van PRT na deze 6 maanden, dan zal dit plaatsvinden in het kader
van klinische zorg. Voortzetting van PRT is geen belemmering voor het
onderzoek, omdat er geen lange termijn follow-up meting hoeft plaats te
plaatsvinden om de beoogde vraagstellingen te beantwoorden. Door deze
aanpassingen is de duur van de wachtlijstconditie 6 maanden, wat overeenkomt
met de bestaande wachtlijst voor PRT op Centrum Autisme.

Kinderen met autisme en hun ouders zullen allemaal PRT krijgen. De duur en de dosering zijn gelijk voor alle deelnemers die PRT ontvangen, dit wil zeggen dat kinderen en ouders 1x per week naar Centrum Autisme gaan voor de PRT, gedurende een half jaar. De fasering verschilt, gezien de wachtlijst van een half jaar zullen sommige kinderen later kunnen starten dan andere. Door deze wachtlijstconditie is het mogelijk om in ons onderzoek kinderen die de training al hebben gedaan te vergelijken met kinderen die nog op de wachtlijst staan. PRT wordt geïndiceerd in de diagnostiekvergadering binnen Centrum Autisme, vooral bij kinderen met weinig of zonder spraak, waarbij gelet wordt op de belasting en mogelijkheden van de ouders (spreken ze Nederlands/ Engels, hebben ze er tijd voor etc.). Na de behandelscreening stelt de behandelaar een behandelcontract op waarin, in overleg met ouders, de doelen van de PRT worden vastgelegd. Deze doelen worden afgestemd op de hulpvragen en op de wensen en mogelijkheden van het kind.

Er zijn geen risico's verbonden aan de voorgelegde studie.
Bij het selecteren van de cognitieve taken is met grote zorgvuldigheid gekeken
naar de geschiktheid van de taken voor deze specifieke doelgroep en de gezonde
controle kinderen. Hierbij is, naast de leeftijd, onder andere rekening
gehouden met de zwakke taalontwikkeling van de kinderen met autisme en de
beperkte aandachtsspanne. De geselecteerde instrumenten vragen daarom veelal
een non-verbale of motorische response. De instrumenten worden afgenomen
afgewisseld door taken waarbij de fysiologie wordt gemeten en kinderen naar
filmpjes kunnen kijken waardoor er niet een constant expliciet beroep wordt
gedaan op de inspanning en cognitieve energie van kinderen.

De kinderen en ouders uit de klinische groep hebben bij de start van dit
onderzoek reeds een klinische indicatie voor PRT. Aan de PRT training wordt ten
behoeve van dit onderzoek twee meetmomenten en een nameting toegevoegd wat in
totaal 9 uur zal kosten waarbinnen zowel de ouder als het kind worden
onderzocht.
Voor de kinderen en ouders in de controle groep wordt geen deelname aan de PRT
behandeling gevraagd en zijn er in plaats van 3 meetmomenten slechts 2
meetmomenten. In totaal wordt van controlegroep een tijdsinvestering van 7 uur
gevraagd, waarbinnen zowel de ouder als het kind worden onderzocht, verspreid
over 2 meetmomenten met een tussenperiode van 6 maanden. Hier tegenover staat
dat de ouders de eerste onderzoeksdag een cadeaubon ter waarde van 30 euro en
de tweede onderzoeksdag een cadeaubon ter waarde van 50 euro ontvangen. Ook
krijgen de kinderen na afloop van de onderzoeksdagen een presentje en krijgen
ouders op verzoek een rapport met daarin de prestaties van hun kind op de
neuropsychologische taken. Bovendien wordt eventuele praktische belasting zo
beperkt mogelijk gehouden, door de reiskosten te vergoeden en de meting van de
ouders en de kinderen parallel uit te voeren waardoor de tijd optimaal benut
wordt. Kortom, we veronderstellen dat de implicaties van het onderzoek
voornamelijk voor de klinische groep relevant zijn. Hierbij sluiten we niet
uit dat de klinische implicaties tevens een motivatie kunnen zijn voor ouders
in de controlegroep. Desalniettemin, we zijn ervan overtuigd dat de
belasting/belastbaarheid in de controlegroep in balans is gezien een kleinere
tijdsinvestering die gevraagd wordt ten opzichte van de klinische groep en de
tegemoetkomingen zowel financieel als in terugrapportage.

Samengevat, de geselecteerde meetinstrumenten per niveau meten een uniek
aspect, er is geen overlap in meetpretentie. Met een testbatterij van 3 uur
(exclusief pauze) zijn we in staat om het functioneren van kinderen en ouders
op al deze 3 niveaus in kaart te brengen. We denken hiermee dat de investering
die gevraagd wordt als het gaat om hoeveelheid verschillende instrumenten,
opweegt tegen de potentiële inzichten die het onderzoek kan opleveren.