Een programma voor lichamelijke en psychosociale training ter verbetering cvan de fysieke fitheid en het psychisch functioneren van kinderen met kanker

De lichamelijke conditie en spierkracht van kinderen tijdens en na de
behandeling van kanker laat vaak te wensen over. Een van de belangrijkste
oorzaken is een verminderde lichamelijke activiteit. Mogelijke gevolgen zijn:
overgewicht, vermoeidheid, een verminderde botdichtheid, en/of psychische
klachten als depressiviteit. Het voorkómen dan wel reduceren van deze korte- en
lange termijn gezondheidseffecten is van belang om de kwaliteit van leven te
bevorderen is derhalve essentieel. Onderzoek suggereert dat het goed mogelijk
is om een bewegingsprogramma te implementeren bij kinderen met kanker, zowel
tijdens als na de behandeling, en dat dit kan leiden tot een toename in
lichamelijke conditie en kracht. Echter, het aantal studies is beperkt en vaak
uitgevoerd in kleine groepen patiënten. Voorts wordt het effect van dergelijke
trainingsprogramma*s op allerlei gezondheidsparameters en de kwaliteit van
leven zelden beschreven. Bovendien ontbreekt een psychosociaal
trainingsprogramma waardoor de psychosociale factoren, die mogelijk van invloed
zijn op de inactiviteit in deze groep patiënten, niet *behandeld* worden.

Doel van dit onderzoek is het evalueren van de korte- en lange termijn
effectiviteit van een gecombineerd lichamelijk en psychosociaal
trainingsprogramma, geïmplementeerd tijdens, of vlak na de behandeling, voor
het behouden of verbeteren van de lichamelijke conditie (uithoudingsvermogen en
kracht) van kinderen met kanker. Tevens zal onderzocht worden of verbeteringen
in lichamelijke conditie en kracht leiden tot minder gezondheidsproblemen en
een verbeterde kwaliteit van leven.

Het onderzoek betreft een multi-center gerandomiseerd klinisch onderzoek met
een interventie en een controlegroep. Door loting zullen 100 kinderen met
kanker (8-18 jaar) aan één van deze twee groepen worden toegewezen.

Bij alle patiënten zullen inspannings- en spierkrachttesten (Vo2 peak, Wmax,
piek hart slag, spiersterkte van armenen benen) verricht worden, zal de
lichaamssamenstelling (1) DEXA-scan: lumbale wervelkolom en totale lichaam; 2)
bloed: magnesium, fosfaat, calcium, 1CTP, PTH, P1NP, IGF-1, 25 OH vit D; 3)
longfunctie: FEV1 en FEVC; 4) ECG; 5) bloeddruk) bepaald worden, en zullen
vragenlijsten afgenomen worden om vermoeidheid, stemming, zelfperceptie en
gedrag, dagelijkse lichamelijke activiteiten, en kwaliteit van leven in kaart
te brengen. Deze metingen worden gedaan vóór de loting, na 12-16 weken, na 6-9
maanden (alleen de vragenlijsten) en na 1 jaar. Ook zal therapietrouw
geïnventariseerd worden en zal eenmalig gevraagd worden naar de tevredenheid
van de patiënten over de interventie en naar het vroegere beweeggedrag van
zowel kinderen als ouders.

De interventie bestaat uit een lichamelijk en een psychosociaal trainingsprogramma gevolgd door een boostersessie van 1 dag. Het interventieprogramma duurt 12 weken. Het lichamelijke trainingsprogramma (2x/week) is gericht op het verbeteren van de fysieke fitheid (cardiopulmonair functioneren en spierkracht) en het psychosociale programma (6 kinder- en 2 oudersessies) op het verbeteren van sociaal-emotioneel functioneren. De controlegroep ontvangt de >gebruikelijke> zorg.

Bij kinderen die mee doen aan het onderzoek wordt op 3 momenten - verdeeld over
12 maanden - gemeten op alle primaire en secundaire onderzoeksvariabelen. Een
vierde meting zal bestaan uit alleen vragenlijsten (vermoeidheid, dagelijkse
activiteit, depressie, de mate van gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven,
zelfbeleving en gedrag).

Voor het meten van alle primaire en secundaire uitkomstmaten wordt een tijd van
5,5 uur gepland. Dit betekent dat kinderen de tijd krijgen om bij te komen
tussen de verschillende inspanningstesten en metingen.

Risico
De DEXA scan meting en het bloedprikken leveren een gering gezondheidsrisico
op. De DEXA scan omdat er een geringe hoeveelheid straling vrijkomt tijdens het
scannen. Deze straling komt echter overeen met iets meer dan 1 dag
omgevingsstraling die een ieder dagelijks opdoet. Voor de bloedafname geldt dat
er (standaard) een infectierisico is bij iedere bloedafname. Dit risico wordt
gecombineerd met de last van het aanprikken van de huid. Dit laatste zal zoveel
mogelijk worden voorkomen door (wanneer mogelijk) gebruik te maken van het
(centrale) infuussysteem.

De interventie (12 weken lichamelijke en psychosociale training) zal weinig
risico's met zich meebrengen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat kinderen
met acute lymfatische leukemie in staat zijn, tijdens de minder intensieve fase
van de behandeling voor kanker, te sporten. Onduidelijk is of er tijdens
training een vergrote kans is op botbreuken door een verminderde botdichtheid
bij diagnose en de intensieve fase van de behandeling. Om dit mogelijke risico
te verminderen worden contactsporten voorkomen, zal de training een sterk
opbouwend karakter hebben en zullen de kinderen tijdens iedere trainingssessie
intensief gemonitord worden.