"Sleep benefit" bij de ziekte van Parkinson: de invloed van slaap op motor functie en cognitieve flexibiliteit

Bij de Ziekte van Parkinson (ZvP) komen vaak slaapstoornissen voor. Er zijn
echter ook patiënten die juist een gunstig effect van slaap ervaren. Wanneer
zij 's ochtends wakker worden, ervaren zij een verbeterde mobiliteit, alsof ze
net medicatie ingenomen hebben, in tegenstelling tot wat verwacht kan worden na
een nacht zónder medicatie. Dit intrigerende fenomeen wordt "sleep benefit"
genoemd . Sommige patiënten kunnen zelfs de ochtendmedicatie overslaan of
uitstellen door dit gunstige effect van slaap . "Sleep benefit" komt ook voor
na een middagdutje. Het meeste onderzoek naar "sleep benefit" is gebaseerd op
vragenlijsten waarin patiënten aangeven of zij wel of geen "sleep benefit"
ervaren. De prevalentie van "sleep benefit" zoals onderzocht met deze
vragenlijsten is vrij hoog; 33-55% van de Parkinson patiënten geeft aan ermee
bekend te zijn . Onderzoeken waarbij "sleep benefit" met behulp van objectieve
maten bestudeerd wordt zijn echter schaars. In dit onderzoek zullen we
verschillende taken op het gebied van motoor functioneren en cognitieve
flexibiliteit gebruiken om de invloed van slaap op de ziekte van Parkinson te
onderzoeken.

Primair:
- Het onderzoeken van de invloed van slaap op het motore functioneren en de
cognitieve flexibiliteit van patienten met de ziekte van Parkinson
- Het vergelijken en beschrijven van verschillen in de invloed van slaap bij
patienten die wel en geen "sleep benefit"ervaren

Secundair
- Het bestuderen van de correlatie tussen slaap gerelateerde veranderingen in
motoor en cognitief functioneren en de kwalteit en characteristieken van de
voorafgaande periode van slaap.
- Het bestuderen van de correlatie tussen slaap gerelateerde veranderingen in
motoor en cognitief functioneren en de subjectieve patientbeoordeling van
gemoedstoestand en functioneren.

De deelnemers komen de avond voor de onderzoeksdag naar het ziekenhuis.
Patienten zijn dan in de "off"-fase; ze hebben geen medicatie ingenomen in de
laatste 8 uur. De deelnemers worden getraind in motore taken (de pegboard
dexterity task (PDT), de finger tapping task (FTT) en de task-switching task
(TST)). Daarna volgt een test-sessie. Bij alle testsessies worden de PDT, FTT,
TST en een vragenlijst op het gebied van motoor functioneren en gemoedstoestand
afgenomen.

Deelnemers brengen de nacht door in het ziekenhuis. Patiënten mogen voor de
nacht hun gebruikelijke medicatie innemen, echter de volgende dag nemen zij hun
medicatie niet in. De volgende ochtend wordt direct na het wakker worden weer
een testsessie afgenomen.

In de loop van de ochtend wordt een neuropsychologisch onderzoek afgenomen.

Aan het begin van de middag doen alle deelnemers een middagdutje, direct
gevolgd door een testsessie. De baseline meting bij dit dutje wordt ofwel voor
het dutje of na het dutje, na een aanvullende periode van rust afgenomen.

Patienten kunnen tijdens het onderzoek beperkte mobiliteit ervaren door het
onthouden van de Parkinson-medicatie.