Evaluatie van de gezonde lever met nieuwe magnetische resonantie beeldvormende en spectroscopische methoden op 3.0T en 7.0T

Leververvetting is een steeds frequenter voorkomende oorzaak van
leverontsteking en de gevolgen daarvan. Bij een groter wordende groep patiënten
wordt non-alcoholische leververvetting (non-alcoholic fatty liver disease,
NAFLD) gediagnosticeerd. Omdat NAFLD zich kan ontwikkelen tot non-alcoholische
steatohepatitis (NASH), fibrose, cirrose en uiteindelijke hepatocellulair
carcinoom (HCC) is het van het grootste belang in een vroeg stadium de diagnose
te kunnen stellen. Bovendien blijkt de subgroep van patiënten met NASH het
hoogste risico te hebben op verdere ziekteprogressie. De meeste
gezondheidswinst is dus te verkrijgen door deze subgroep te identificeren en
vervolgens te behandelen of frequent te vervolgen.

De referentiestandaard voor de diagnose NASH is een leverbiopt. Dit onderzoek
is niet alleen invasief waardoor er sprake is van een verhoogde morbiditeit en
mortaliteit, het is ook vatbaar voor inter- and intraobserver variabiliteit en
sampling error. Er zijn diverse beeldvormende technieken beschikbaar voor de
diagnosestelling en follow-up van NAFLD. Recentelijk is er een hernieuwde
belangstelling voor fosfor MR-spectroscopie (31P-MRS), waarmee fosforhoudende
metabolieten gemeten kunnen worden. Dit zijn bijvoorbeeld ATP en NADPH.
Laatstgenoemde speelt onder meer een rol in het ontwikkelen van fibrose en
wordt gezien als een marker van fibrogene activiteit. Recente studies tonen aan
dat er mogelijk een verhoogd niveau van NADPH aanwezig is bij NASH, maar niet
bij NAFLD. Het biedt dus een mogelijkheid om te differentiëren tussen deze twee
groepen. We beogen de normaalwaarden van fosfor metaboliet ratio's bij gezonde
proefpersonen te bepalen.

Een sterkere MRI-scanner biedt een hogere spectrale kwaliteit. Dit betekent dat
metabolieten op een spectrum beter van elkaar kunnen worden onderscheiden,
voornamelijk door een verbeterde signaal-ruis-verhouding. In het UMC Utrecht
staat één van de twee Nederlandse 7.0 Tesla (7.0T) MRI-scanners. Met dit
onderzoek willen wij de toegevoegde waarde van 31P-MRS op de 7.0T MRI-scanner
met een volume-spoel vergelijken met de huidige standaard methodologie voor
31P-MRS, te weten op een 3.0T MRI-scanner met een oppervlakte-spoel.

Ten slotte willen wij diffusie-gewogen MRI gebruiken. Deze methode meet de
beweeglijkheid van water op moleculair niveau. Met behulp van diffusie tensor
beeldvorming (diffusion tensor imaging, DTI) zullen we apparent diffusion
coefficient (ADC)-mappen en fractional anisotropy (FA)-mappen van de lever
vervaardigen. Recente studies laten zien dat met behulp van deze onderzoeken
leverfibrose aangetoond kan worden. Bij NASH is in tegenstelling tot NAFLD ook
leverfibrose aanwezig. DTI is dus mogelijk een andere niet-invasieve methode
voor het onderscheid tussen NASH en NAFLD. Om de resultaten van de metingen
juist te interpreteren, zullen we met behulp van proton MR-spectroscopie
(1H-MRS) het percentage levervet meten.

Primair:
- Het bepalen van normaalwaarden van lever fosfor metaboliet ratio's met
31P-MRS op 3.0T in gezonde vrijwilligers
- Het bepalen van normaalwaarden van fractional anisotropy (FA) en apparent
diffusion coefficient (ADC) in de lever met DTI-MRI op 3.0T in gezonde
vrijwilligers

Secundair:
- Het bepalen van de additionele waarde van 31P-MRS op 7.0T met een quadratuur
volumespoel vergeleken met de hudige 31P-MRS standaard op 3.0T met een
oppervlaktespoel in gezonde vrijwilligers.

Dit is een twee-center observationele studie.

Er zijn geen substantiele risico's of voordelen geassocieerd met de voornoemde
diagnostische procedures die alle proefpersonen ondergaan. Reiskosten zullen
worden vergoed en proefpersonen ontvangen respectievelijk ¤85,- (2 MRI-scans in
het AMC) of ¤140,- (bij een additionele scan in het UMCU) voor hun deelname.
Voor deze studie dienen proefpersonen naar het AMC in Amsterdam en eventueel
naar het UMC Utrecht te reizen. Alhier zullen zij een MRI-scan ondergaan. De
totale scantijd zal per MRI-onderzoek circa 50-60 minuten (AMC) bedragen en
circa 40-50 minuten (UMC Utrecht) bedragen. Tijdens de scans dienen de
proefpersonen stil op hun rug te liggen. Alle proefpersonen wordt gevraagd om
gedurende vier uur voorafgaand aan de MRI-scans niets te eten of te drinken,
behalve water of thee (zonder suiker). MRI is een veilige, niet-invasieve,
niet-ioniserende beeldvormende techniek. Er wordt geen contrastmiddel
toegediend en er is geen infuus nodig.