Cardiale sympathische innervatie en coronaire bloedstroom regulatie tijdens algehele anesthesie

De hypothese van dit onderzoeksproject is dat algehele narcose de cardiale
sympathische autonome innervatie zodanig beïnvloedt dat perioperatieve
coronaire bloedstroom (CBF) aanzienlijk wordt verstoord. Deze veranderingen in
CBF zouden kunnen bijdragen aan cardiale ischemie in de perioperatieve periode.
In patiënten met veranderingen in cardiale sympathische autonome innervatie,
zoals bijvoorbeeld patiënten met diabetes, kunnen de veranderingen in
perioperatieve CBF nog meer uitgesproken zijn met een grotere kans op
perioperatieve cardiale ischemie als gevolg. Het doel van dit project is om de
effecten van algehele en locoregionale anesthesie op intraoperatieve CBF te
onderzoeken. Daarnaast willen wij evalueren of veranderingen in CBF tijdens
anesthesie meer uitgesproken zijn in patiënten met diabetes in vergelijking met
patiënten zonder diabetes. Als laatste willen we de effecten bestuderen van een
thoracale sympathectomie op de coronaire bloedstroom regulatie.

1. Leidt algehele anesthesie in gezonde patiënten tot een verstoring van de
coronaire bloedstroom ten gevolge van een verandering in de autonome
sympathische regulatie?
2. Leidt acute remming van de autonome sympathische innervatie door middel van
een thoracale epiduraal of een thoracale sympathectomie in gezonde patiënten
tot een additionele verstoring van de coronaire bloedstroom tijdens algehele
anesthesie?
3. Lopen patiënten met een cardiovasculaire autonome neuropathie (CAN) een
hoger risico op anesthesie geïnduceerde verstoringen in de coronaire
bloedstroom in vergelijking tot gezonde patiënten?

Open prospectieve observationele studie met invasieve metingen

Coronaire bloedstroom metingen: Coronaire bloedstroom metingen (CBF) worden
routinematig verricht in het echocardiografie laboratorium van de afdeling
Cardiologie (dr. Otto Kamp). CBF wordt bepaald tijdens rust, tijdens maximale
coronaire dilatie door adenosine infusie (140microgram/kg/min) en tijdens
sympathische stimulatie door de koudwater-test (door de onderarm van de
proefpersoon bloot te stellen aan ijskoud water). De patiënten zullen drie
echo's ondergaan, namelijk pre-, intra- en postoperatief. Patiëntengroep 2b zal
6 weken postoperatief een vierde echo ondergaan om de lange termijn effecten
van de sympathectomie te kunnen bestuderen. Om de betrouwbaarheid van CBF
metingen door echocardiografie te verhogen, worden de metingen verricht door
een ervaren echografist en wordt gebruik maakt van intraveneus echo-contrast
(Sonovue). Zowel de bijwerkingen van adenosine infusie, de bijwerkingen van
Sonovue als de koudwater-test kunnen onaangenaam worden ervaren door
proefpersonen, maar het gezondheidsrisico voor proefpersonen is laag.
Proefpersonen worden geïnformeerd over de mogelijke bijwerkingen om angst en
stress tijdens de CBF metingen te verlagen. Ondanks mogelijk discomfort door
bijwerkingen rechtvaardigt het belang van de studie-resultaten voor ons de
belasting van de proefpersonen bij deelname aan deze studie.

Functie-onderzoek cardiale autonome functie: Bij alle proefpersonen worden
non-invasieve cardiovasculaire reflex testen verricht. Deze autonome
functie-testen worden routinematig verricht bij op de polikliniek van de
afdeling Endocrinologie bij patiënten met diabetes mellitus. Door de noodzaak
van standaardisatie en logistieke beperkingen op de preoperatieve polikliniek
van de afdeling Anesthesiologie worden de autonome functie testen op vaste
tijden (*s ochtends) verricht op een aparte dag in de week voor de geplande
ingreep. De belasting voor de proefpersonen wordt zo laag mogelijk gehouden
door de preoperatieve CBF metingen op dezelfde dag te verrichten.

Orale glucose tolerantie test: Op de ochtend van de autonome functietesten zal
de proefpersoon gevraagd worden een orale glucose tolerantie test te doen, om
de aanwezigheid van diabetes mellitus uit te sluiten. Hierbij wordt de
glucosewaarde voor en 2 uur na inname van 75 gram glucose gemeten. Deze test
brengt geen extra risico's met zich mee.

Bloedafnames via een intraveneuze catheter: Voor de operatie zullen
bloedafnames gedaan worden door middel van een venapunctie. Een ervaren arts
verricht deze bloedafnames, waardoor het risico van venapuncties (hematoom) en
belasting (discomfort) zo laag mogelijk gehouden wordt. Tijdens en na de
operatie zullen bloedafnames waar mogelijk verkregen worden via een perifere
intraveneuze catheter. Het inbrengen van een intraveneuze catheter is voor alle
patiënten die onder narcose gaan een standaard procedure.

Thoracale epiduraal anesthesie: Epidurale anesthesie wordt geïnduceerd voor
inductie van algehele anesthesie volgens de geldende richtlijnen van de
Nederlandse Vereniging van Anesthesiologie en alleen wanneer thoracale
epiduraal anesthesie geïndiceerd voor de geplande chirurgische ingreep

Sevofluraan anesthesie: Het onderzoeksprotocol vereist een inhalatie-inductie
met sevofluraan. Met deze vorm van inductie kunnen volwassen patiënten veilig
onder anesthesie gebracht worden. Proefpersonen krijgen uitleg over de
procedure en krijgen adequate premedicatie.