Een prospectieve, beschrijvende cohort studie naar de prevalentie en incidentie van exocriene pancreasinsufficientie bij pancreascarcinoom.

Pancreascarcinoom is de vierde oorzaak van kanker gerelateerde sterfte in de
Verenigde Staten. Naast colorectaal kanker is het de tweede reden van sterfte
van gastrointestinale origine. De enige curatieve behandeling is resectie. Door
de late presentatie van deze ziekte, komen slechts 10-20% van de patienten in
aanmerking voor een curatieve resectie.
De prognose van pancreascarcinoom is slecht, zelf bij patienten die een
potentieel resectabele ziekte hebben. De 5-jaars overleving volgend op een
pancreaticoduodenectomie is ongeveer 25-30% voor een lymfeklier negatieve en
10% voor een lymfeklier positieve tumor.
Recente onderzoeken suggereren dat de survival als gevolg van verbeterde
behandelings opties (o.a. palliatieve chematherapie, (neo)adjuvante
chemoradiotherapie naast chirurgische resectie) mogelijk zijn toegenomen in de
tijd.
Gewichtsverlies bij kanker wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door
primaire tumor effecten die voor metabole veranderingen zorgen. Tot primaire
tumor effecten worden o.a. een toename in de glucose productie, lipolyse,
afbraak van lichaamseiwitten en een vermindering in de opslag van
lichaamsvetten gerekend.
Door secundaire tumor effecten (o.a. bijwerking van de behandeling, mechanische
en intestinale obstructie) kunnen bovengenoemde primaire tumor effecten
toenemen.
In het geval van pancreaskanker kunnen secundaire tumor effecten als obstructie
van de ductus pancreaticus, het vervangen van pancreas parenchym door
tumorweefsel, fibrose en atrofie van de pancreas, een exocriene insufficientie
van de pancreas (EPI) veroorzaken.
Bij patienten met pancreascarcinoom die een EPI hebben ontwikkeld, is er vaak
sprake van een voedingsdeficientie. Een voedingsdeficientie kan in het geval
van EPI veroorzaakt worden door malabsorptie van vetten, eiwitten en
koolhydraten. De ontwikkeling van EPI bij pancreascarcinoom, met name in het
begin van het ziektebeloop, wordt vaak vergeten aangezien de focus van de
behandeling bij deze patienten door zowel de arts als patient gericht is op
chemo(radio)therapie en de mogelijke bijwerkingen hiervan. Verlies van eetlust
als gevolg van steatorroe gerelateerde klachten (buikkrampen, vies riekende,
grijze ontlasting die aan de w.c. pot kleeft) worden vaak onterecht geweten aan
primaire tumor effecten. De prevalentie en incidentie van EPI bij
pancreascarcinoom is onbekend.

Primair doel:
Wat is de incidentie van exocriene pancreasinsufficientie bij pancreas
carcinoom.
Secundair doel:
- het identificeren van de voorspellende factoren voor de ontwikkeling van
exocriene pancreasinsufficientie bij pancreascarcinoom
- het evalueren van het voorkomen van voedingsdeficienties bij pancreascarinoom
- het evalueren van effectieve pijnbestrijding bij pancreascarcinoom

Prospectieve, descriptieve, observationele cohort studie.

De patient zal worden gevraagd om gedurende zijn/haar ziekte iedere maand een
kleine hoeveelheid van zijn/haar ontlasting in een potje te doen. Daarnaast zal
de patient maandelijks een korte vragenlijst (deze zal ongeveer 5-10 minuten
van de patient zijn tijd in beslag nemen) invullen, die zal m.n. ingaan op de
ontwikkeling van EPI gerelateerde klachten. De patient stuurt zowel de
vragenlijst als het potje met ontlasting kosteloos terug naar het ziekenhuis.
Daarnaast zal de patient om de 3 maanden door de arts-onderzoeker op de poli
MDL gezien worden om de vragenlijsten door te nemen en voor bloedafname. Deze
ziekenhuisbezoeken zullen (wanneer mogelijk) gekoppeld worden aan bestaande
afspraken in het ziekenhuis. Patienten zullen na operatie nog 6 maanden aan het
onderzoek mee doen. Patienten die inoperabel zijn, zullen tot zij zich in een
zeer terminaal stadium van hun ziekte bevinden mee doen aan dit onderzoek.
Ziekenhuisbezoeken zullen alleen doorgaan wanneer de patient in staat is om
naar het ziekenhuis te komen. Mocht dit niet meer gaan, dan zal er contact
opgenomen worden met de huisarts om het bloed af te nemens mits de patient dit
toestaat. Per bloedafname zullen er 4 buisjes a 8ml bloed worden afgenomen. Het
onderzoek zal lopen totdat de patient zich in een zeer terminale fase van
zijn/haar ziekte bevindt.
Zowel de vragenlijsten als de potjes waarin de ontlasting gedaan moet worden,
zullen geleverd worden door de arts-onderzoeker.