De betekenis van biomarkers in het bloed bij de diagnostiek en het beloop van de ziekte van Alzheimer

In eerdere studies bleek dat neopterine concentraties, een marker voor de
activering van het
immuunsysteem, hoger te zijn bij patiënten met AD in vergelijking met gezonde
leeftijd-gematchte
controles (Leblhuber et al, 1999; Hull et al, 2000). Blasko en zijn collega*s
hebben een correlatie
gevonden tussen neopterine concentraties en de cognitieve achteruitgang bij
patiënten met AD
(Blasko et al, 2007).
Ook bij patiënten met het syndroom van Down (DS) bleek de waarde voor
neopterine in het bloed
significant verhoogd te zijn bij DS patiënten met AD in vergelijking tot DS
patiënten zonder AD
(Coppus et al, 2009). In een vervolgstudie met DS patiënten werd aangetoond dat
de concentratie van
vrijwel alle aminozuren in het bloed afwijkend is t.o.v. die in controles.
Bovendien bleek de Cit/Arg ratio,
een maat voor de productie van stikstofmonoxide (NO), verhoogd te zijn bij DS
patiënten met AD en
gecorreleerd te zijn aan de plasmaconcentratie van neopterine (Coppus et al,
2009).
Verder is gevonden dat neurotrofe eiwitten een cruciale rol spelen bij
cognitie, leren en geheugen-
vorming, doordat ze synaptische plasticiteit moduleren. Zo speelt het
neurotrofe eiwit Brain-derived
neurotrophic factor (BDNF) een belangrijke rol bij AD gevonden veranderingen
in cognitie en plasticiteit
(Hubka et al, 2006). Het neurotrofe eiwit S-100B is betrokken bij degeneratie
van het centraal zenuwstelsel
in AD (Petzold et al, 2003).

Het onderzoek is gericht op de beantwoording van de volgende vragen:

- Zijn de concentraties van neopterine, aminozuren, HVA, S-100B en BDNF in het
bloed van
patiëntenmet de ziekte van Alzheimer verschillend van die in bloed van gezonde
controles,
gematcht voor leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en comorbiditeit.

- Wat is de diagnostische waarde (sensitiviteit, specificiteit, positief
voorspellende waarde) van
deze biomarkers en van combinaties van deze biomarkers voor de AD diagnose?

- Komen de biomarkerwaarden bij AD overeen met die van AD bij Down patiënten of
verschillen deze? (Hier gaat het om historische controles uit eerder onderzoek.
De gemiddelde biomarkers concentratie van beide groepen worden met elkaar
vergelijken)

Bij 50 patiënten met de diagnose *probable Alzheimer*, volgens de NINCDS-ADRDA
criteria
(CBO-richtlijn Dementie) en 50 gezonden (gematcht op leeftijd, geslacht,
opleidingsniveau en comorbiditeit)
wordt bloed afgenomen in het VieCuri Medisch Centrum te Venlo, ter bepaling van
de volgende biomarkers:
neopterine, totaal aminozuurspectrum, HVA, S-100B en BDNF. Bij de gezonde
controlegroep wordt eerst een
Mini-Mental State Examination (MMSE) test afgenomen ter controle van de
cognitie voorafgaande aan de bloedafname.

Aangezien voor dit onderzoek uitsluitend extra afname van bloed (venapunctie)
noodzakelijk is, is de belasting zeer
gering en zijn de eventuele bijwerkingen te verwaarlozen.