Het effect van Citrus/Cydonia comp.® bij hooikoorts

In de huisartsenpraktijk van, voornamelijk antroposofische artsen, wordt sinds
meer dan 80 jaar het middel Citrus/ Cydonia comp. als subcutane injectie of
neusspray voorgeschreven. Uit een enquête onder een groep van 39
voorschrijvende Nederlandse huisartsen (De Bruin & Baars, 2001) blijkt naar de
klinische ervaring van deze huisartsen dat de subcutane behandeling met
Citrus/Cydonia comp. ampullen het meest effectief is. Naar hun ervaring (a) is
er veelal sprake van een blijvend effect van de Citrus/ Cydonia comp.
behandeling d.w.z. dat de patiënten na de behandeling blijvend minder of geen
klachten hebben, (b) treedt het effect binnen twee weken tot drie maanden
behandeling op, (c) is het effect optimaal na meerdere jaren van behandeling.
Tevens blijkt uit de enquête dat van de behandeling met Citrus/Cydonia comp.
een groter effect verwacht kan worden als dit preventief (voor aanvang van het
pollenseizoen) bij de patiënten toegediend wordt.
De eerste positieve effecten van Citrus/ Cydonia comp. in een effectonderzoek
onder 13 patiënten met (a) een graspollen allergie, (b) een gemiddelde
hooikoorts voorgeschiedenis van negen jaar, en (c) de noodzaak van het
gebruiken van antihistaminica in verband met de ernst van de klachten, zijn
inmiddels gepubliceerd (Baars & De Bruin, 2005).
Recent vooronderzoek naar de immunostimulatie van bloed van gezonde en
hooikoorts donoren toonde aan dat Citrus/ Cydonia comp. in vitro een
immunoregulatoir effect induceert, waarmee het sterk immuunsupressief is en
allergeen-specifieke Th2 cellen kan remmen. Het middel induceert geen algehele
staat van immuunsuppressie die weer gevaarlijk zou kunnen zijn voor verminderde
afweer tegen infecties en verminderde bescherming tegen tumoren. Dit is in lijn
met de langdurige klinische ervaringen met het geneesmiddel (Baars & Savelkoul,
2008).

De immuuntesten die in dit onderzoek zullen worden toegepast stellen ons in
staat de effecten van Citrus/ Cydonia comp. op de uitgebreidheid en ernst van
de klinische symptomen geassocieerd met graspollen specifieke allergische
rhinitis te bestuderen . Daarnaast stellen deze analyses ons in staat de
mechanismen van allergische sensibilisatie en de wijze waarop Citrus/ Cydonia
comp. daarmee kan interfereren te bestuderen . Deze studie zal te zijner tijd,
bij een positief resultaat, worden opgevolgd door een studie naar de mogelijke
preventieve toepassing van Citrus/ Cydonia comp. ter voorkoming of afremming
van allergische sensibilisatie en de ontwikkeling van klinische symptomen.
Daarnaast zal in de toekomst worden onderzocht of Citrus/ Cydonia comp. kan
worden ingezet voor immunotherapeutische toepassing in een meerjarig
longitudinaal onderzoek.

De gebruikelijke behandeling van allergische rhinitis is gebaseerd op langdurig
gebruik van anti-histaminica al of niet in combinatie met lokaal gebruik van
corticosteroïden indien persisterende en/of ernstige symptomen voorkomen. Deze
behandelingen zijn symptoombestrijdend maar hebben van zichzelf geen
immunotherapeutische potentie. Dit betekent dat individuele patiënten gedurende
vele jaren genoodzaakt zijn dergelijke middelen te blijven gebruiken.

Recente ontwikkelingen zijn er vooral op het gebied van allergeen-specifieke
immunotherapie protocollen. Het werkingmechanisme van deze immunotherapie wordt
geacht te verlopen via herstel van de verstoorde Th-1-Th2 balans al of niet
gekoppeld aan de inductie van allergeen-specifieke (blokkerende) IgG4
antistoffen. De rol die de recent beschreven regulatoire T cel subsets in deze
mechanismen spelen is vooralsnog onduidelijk. Voor dergelijke
immunotherapieprotocollen zijn speciale allergeenpreparaten van gezuiverde
natuurlijke of recombinant geproduceerde allergenen in ontwikkeling maar deze
zijn nog niet of nauwelijks beschikbaar.

Op basis van pilotgegevens dat Citrus/ Cydonia comp. in vitro in staat is de
Th1-Th2 balans te moduleren, verwachten wij dat Citrus/ Cydonia comp.
immunotherapeutische potentie heeft (naast een reeds lang bekend klinisch
therapeutisch effect, zowel bij injectie als topicale toepassing). Dit betekent
dat meerjarige behandeling met Citrus/ Cydonia comp. injecties voorafgaande aan
het pollenseizoen potentieel de verstoorde immuunstatus in rhinitispatiënten
kan herstellen en daarmee de allergische klachten in principe zou kunnen laten
verdwijnen.

In het huidige onderzoeksvoorstel onderzoeken wij de effecten van subcutane
versus neusspray Citrus/ Cydonia comp behandeling van allergische
rhinitispatiënten gedurende het pollenseizoen en de onderbouwing van het
immunologische werkingsmechanisme van Citrus/ Cydonia comp.. In een
vervolgonderzoek willen wij naar meerjarige toepassing van Citrus/ Cydonia
comp. bij allergische rhinitispatiënten toe om de immunotherapeutische potentie
van Citrus/ Cydonia comp. aan te tonen.

Gerandomiseerd, vergelijkende studie met 2 parallel groepen.

Na een 2 weken run-in periode worden de patienten voor 6 weken behandeld: Behandelgroep A Subcutane injecties: 2x per week, 1% Citrus/Cydonia comp. Behandelgroep B Neus spray: 1-2 sprays van Citrus/Cydonia comp. in elk neusgat, 4x daags

- Er is voor alle deelnemers sprake van belasting door 2x per dag een
vragenlijst in te vullen en twee keer bloed te laten afnemen.
- Voor de mensen die in de experimentele groep komen is er de belasting van 2x
per week een onderhuidse injectie krijgen.
- In de twee weken voorafgaand aan het onderzoek kunnen de deelnemers geen
hooikoortsmedicatie gebruiken en zullen zij derhalve een toename van de
hooikoortsklachten hebben.

De risico's zijn de gebruikelijke geringe risico's van subcutane injecties en
veneuze bloedafnames. Voor zover bekend zijn er geen bijwerkingen anders dan
lokale kortdurende lichte pijnklachten van Citrus/ Cydonia comp. bekend en een
droog en geirriteerd neusslijmvlies voor Gencydo neusspray.