Een nieuwe, eenvoudige methode om monofolliculaire punctaten en de daarbij behorende oocyten te verkrijgen tijdens de eicelpunctie voor IVF of IVF/ICSI

Eicel puncties die worden verricht in het kader van in vitro fertilisatie (IVF)
of intra cytoplasmatische sperma injectie (ICSI) behandelingen, kunnen op
verschillende wijze worden uitgevoerd. Bij de allereerste IVF puncties werden
de eicellen verkregen door het direct puncteren van de ovaria tijdens een
laparoscopie (Steptoe and Edwards 1970), later door de ovaria onder geleide van
echografie via de buikwand door de blaas aan te prikken, de transvescicale
methode (Robertson, Picker et al. 1986). Tegenwoordig worden alle eicelpuncties
transvaginaal verricht met een speciaal daarvoor uitgeruste echotransducer
(Kemeter and Feichtinger 1986). Verschillende klinieken gebruiken routinematig
een naald met een dubbel lumen, zodat na het leegzuigen van de follikel deze
nog *geflushed* kan worden om de opbrengst van het aantal oocyten te verhogen
(Bagtharia and Haloob 2005). Andere klinieken gebruiken deze techniek niet
(Knight, Tyler et al. 2001). In de meeste gevallen worden de verkregen
punctaten *gepooled* opgevangen. Dat wil zeggen dat de follikelvloeistof en de
oocyten verkregen uit meerdere follikels, worden opgevangen in één potje of
buisje, omdat de follikels in één ovarium achter elkaar worden aangeprikt
zonder dat de naald steeds weer uit het ovarium wordt teruggehaald. Deze
methode is simpel en snel. Er is echter een toenemende interesse in
verschillende parameters in follikelvloeistof en de granulosacellen in relatie
tot oocyt en embryokwaliteit, implantatie en zwangerschapsuitkomst (Boxmeer,
Brouns et al. 2008) (Rosen, Shen et al. 2007). Om die reden zijn er al data
gepubliceerd verkregen uit puncties waarbij de vloeistof en de oocyt uit één
enkele follikel apart werd verkregen (Boxmeer, Brouns et al. 2008).
Er zijn verschillende methoden om een zogenaamd monofolliculair punctaat te
verkrijgen. Een enkele follikel kan worden aangeprikt en de vloeistof uit deze
enkele follikel kan worden opgevangen in een apart potje of buisje. Het
zuigsysteem wordt vervolgens aangesloten op een nieuw potje zonder dat de
punctienaald uit het ovarium wordt teruggehaald en de volgende follikel wordt
daarna aangeprikt. Het nadeel van deze methode is dat een relatief grote
hoeveelheid follikelvloeistof uit de eerste follikel niet in het separaat
verkregen punctaat terechtkomt, maar achterblijft in de naald en de slangetjes
van het zuigsysteem. Deze vloeistof wordt opgevangen tijdens het aanprikken van
de volgende follikel. Concentraties van verschillende parameters kunnen zo
alleen bepaald worden in het eerst verkregen punctaat, omdat de
follikelvloeistoffen uit de volgende follikels worden gemengd. Bovendien,
gezien het feit dat een relatief grote hoeveelheid follikel vloeistof
achterblijft in het systeem is de kans dat de oocyt daarin achterblijft
aanzienlijk. Om dit probleem te omzeilen kan na het aanprikken van elke
follikel de naald geheel uit het ovarium worden teruggehaald. Alle
follikelvloeistof (inclusief de oocyt) wordt dan volledig in één enkel potje of
buisje opgevangen zonder dat er wat in het systeem achterblijft. Voor elke
volgende follikel zal het ovarium dan opnieuw moeten worden aangeprikt. Deze
methode zal ongetwijfeld de duur van een eicelpunctie verlengen, de procedure
zal bovendien pijnlijker zijn en mogelijk worden de risico*s van de ingreep
groter (El-Shawarby, Margara et al. 2004).
Ten einde het mogelijk te maken monofolliculaire punctaten en de
corresponderende oocyten te verkrijgen zonder bovengenoemde nadelen werd een
nieuwe punctienaald ontworpen en vervaardigd (Gynotec, Malden, Nederland). Deze
naald verschilt wat betreft buitendiameter en lengte niet van de routine naald.
Er bevindt zich echter een mandrijn in de naald die met een siliconen
tussenstuk verbonden is met de buitennaald. Terwijl de punt van de buitennaald
zich in een follikel bevindt kan dit siliconen tussenstukje op eenvoudige wijze
met 1 hand worden losgekoppeld nadat de follikel volledig is leeg gelopen.
Hierdoor wordt lucht aangezogen en wordt dus alle aanwezig vloeistof in de
binnennaald en de slangetjes van het zuigsysteem volledig verwijderd en in het
follikelpotje opgevangen. Het potje kan gewisseld worden en na het wederom vast
koppelen van het siliconen tussenstukje kan uit de volgende follikel op
dezelfde wijze een monofolliculair punctaat verkregen worden.

Het doel van deze studie is aantonen dat de oocyt opbrengst en de
embryokwaliteit van embryo*s verkregen uit oocyten geoogst met deze nieuwe
naald vergelijkbaar is met oocyt opbrengst en embryokwaliteit van embryo*s
verkregen uit oocyten geoogst met een routine punctienaald.

Alle paren die in aanmerking komen voor een IVF of ICSI behandeling in het
ErasmusMC worden uitgenodigd op een informatie avond (waarin de gehele
behandeling en laboratoriumfase wordt toegelicht). In de weken aansluitend aan
deze informatieavond vindt het IVF intake gesprek plaats. Daarna start de
daadwerkelijke behandeling.
Tijdens de informatieavond presenteert de onderzoeker enkele dia*s over het
doel en de inhoud van het onderzoek. Tevens ontvangen de paren dan het
patiënten informatie formulier. Tijdens het intake gesprek bij één van de
fertiliteitsartsen wordt gevraagd of het paar toestemming geeft voor deelname.
Dan is er tevens gelegenheid voor het stellen van vragen. Op dat moment kan het
paar het instemmingsformulier tekenen.
Indien tijdens de daadwerkelijke behandeling op de dag van de eicelpunctie
blijkt dat een patiënte in aanmerking komt voor deelname en ze heeft hiervoor
een instemmingformulier getekend, vindt de randomisatie plaats. De randomisatie
bepaald uit welk ovarium alle follikels gepooled en uit welk ovarium alle
follikels juist monofolliculair worden geprikt. Het rechter ovarium wordt eerst
aangeprikt. Alle puncties in het kader van dit onderzoeksprotocol worden door
dezelfde arts (de onderzoeker) verricht.

Omdat de effectiviteit van de nieuwe naald wordt getest tijdens een procedure
die de patiente toch al moet ondergaan zijn belasting en risico's vergelijkbaar
met die voor patienten die niet deelnemen. Mogelijk zou de eicelpunctie iets
langer kunnen duren door het frequenter wisselen van de follikelpotjes.
Theoretisch zou de nieuwe naald een lagere eicelopbrengst kunnen opleveren.
Doordat binnen 1 patient zowel de nieuwe als de conventionele naald wordt
gebruikt kan gesteld worden dat het risico op een verminderdezwangerschapskans
klein is.