De rol van voedingsdeficienties in depressie bij patienten met coeliakie

Coeliakie is een genetische bepaalde intolerantie voor gluten die voorkomt bij
0.5 - 1% van de bevolking. Coeliakie is niet te genezen, een glutenvrij dieet
echter doet de symptomen grotendeels verdwijnen. Gedurende de laatste decennia
is het duidelijk geworden dat coeliakie geassocieerd is met een verhoogde
prevalentie van diverse neurologische en psychiatrische aandoeningen waaronder;
cerebellaire ataxie periphere neuropathy, epilepsie, dementie en depressie.
Sommige studies vinden een snelle verbetering van depressieve symptomen na
aanvang van het glutenvrije dieet, echter andere studies vinden geen
verbetering of zelfs een verslechtering van depressie cijfers. In een enquête
onderzoek onder de Nederlandse coeliakie patiënten vonden wij dat 37.7% (N=715)
een lifetime diagnose voor depressie. Dit is meer dan twee keer de prevalentie
van 15.4% in de algemene bevolking (Bijl, Ravelli & van Zessen, 1998). Wij
vonden ook 163 deelnemers met een waarschijnlijke diagnose van huidige
depressie ondanks het goed tot zeer goed volgen van het glutenvrije dieet. Van
de mensen met een lifetime depressie, had 28.2% de eerste episode van een
waarschijnlijke depressie na de start van het glutenvrije dieet. Dit is een
onverwachte uitkomst in het licht van de algemene aanname in het veld dat
depressie in coeliakie wordt veroorzaakt door de langdurige ziekte periode
voorafgaand aan de diagnose en de behandeling. De onderliggende mechanismen
voor deze associaties blijven onduidelijk.

In de huidige studie zullen wij ons richten op de rol van voeding in de relatie
tussen coeliakie en depressie.

Wij zullen een case-control studie uitvoeren in een grote groep coeliakie
patiënten met en zonder depressie, die zich streng aan een glutenvrij dieet
houden, met een controle groep gezonde personen op een normaal dieet. Wij
zullen diverse nutritionele factoren onderzoeken en de hypothese testen dat bij
sommige patiënten de depressieve symptomen gerelateerd zijn aan lage
serotonerge functie, veroorzaakt door langdurige tryptofaan depletie opgewekt
door het glutenvrije dieet.
Voedselinname zal worden gemeten met een voedselfrequentievragenlijst. Wij
zullen ook de nuchtere plasma tryptofaan concentraties meten in deze populatie,
samen met een aantal andere nutritionele biomarkers die eerder in verband zijn
gebracht met depressie. Deelnemers zal ook gevraagd worden
zelfrapportagevragenlijsten gerelateerd aan stemming en gezondheidsstatus in te
vullen en er zal een gestructureerd psychiatrisch interview worden afgenomen.

De risico's van deelname aan dit onderzoek zijn gering, testresultaten zijn
informatief en zelfs nuttig voor de deelnemers. De belasting van het onderzoek
bestaat uit; reizen naar de testlocatie, twee uur aanwezig zijn, geïnterviewd
worden, vragenlijsten invullen en een venapunctie ondergaan.