Het effect van biofeedback training op de rompzwaai bij kwetsbare ouderen met een verminderde balans.

Balansstoornissen komen veelvuldig voor bij ouderen. Rompinstabiliteit is een
van de grootste risicofactoren bij vallen. Een derde van de ouderen valt
minstens een keer per jaar, waarbij er een groter risico is bij kwetsbare
ouderen met valincidenten in het verleden. Vallen heeft ernstige consequenties,
niet alleen lichamelijk maar ook psychisch. Behandeling van de balansstoornis
door het vergroten van de rompstabiliteit bij kwetsbare ouderen en daarmee het
reduceren van het aantal valincidenten is daarom erg belangrijk. Dit onderzoek
gebruikt een biofeedbacksysteem om informatie over de zogenaamde rompzwaai aan
de proefpersoon terug te koppelen. Het effect van dit systeem op de rompzwaai
zal door middel van een biofeedback training worden onderzocht.

Het doel van dit onderzoek is onderzoeken wat het directe effect en het effect
na een week is van een korte biofeedback training op de rompzwaai tijdens
verschillende balanstaken bij kwetsbare ouderen. Daarnaast wordt gekeken naar
het leereffect van het uitvoeren van het balansprotocol, en de toepasbaarheid
van de trainingsmethode in kwetsbare ouderen met een verminderde balans.

Op basis van de in- en exclusie criteria worden 10 patiënten van de polikliniek
geriatrie geincludeerd. Het dragen van stevige schoenen gedurende het onderzoek
is vereist. Gebruik van het loophulpmiddel is toegestaan.
Deze 10 proefpersonen zullen het volgende protocol doorlopen:

1. Baselinekarakteristieken bepalen: ingevulde vragenlijst nalopen en
bespreken

2. Schema:
Week 1, 1e bezoek: A0 + A1
Week 1, 2e bezoek: A2 + BT0
Week 2, 3e bezoek: BT1 + A3
Week 2, 4e bezoek: A4


A= Assessment
T= Biofeedbacktraining


Assessment (A)
Startpositie: stil staan, voeten naast elkaar op schouderbreedte.

Staantaken (20 sec per taak)
- staan met de voeten tegen elkaar, ogen open
- staan met de voeten tegen elkaar, ogen dicht
- tandemstand, ogen open
- tandemstand, ogen dicht
- staan op 1 been met ogen open
Op foam:
- staan met de voeten tegen elkaar, ogen open
- staan met de voeten tegen elkaar, ogen dicht
- tandemstand, ogen open
- tandemstand, ogen dicht
- staan op 1 been, ogen open


Looptaken (8m)
- op voorkeurssnelheid, ogen open
- op voorkeurssnelheid, ogen dicht
- met een cognitieve duale taak (terugtellen in stappen van 7), ogen open
- Get Up and Go, ogen open
- 10 stappen koorddansersgang, ogen open
- 10 stappen koorddansersgang, ogen dicht



Biofeedback training (BT) (5x)
- staan met de voeten tegen elkaar, ogen dicht
- tandemstand, ogen dicht
- staan op 1 been, ogen open
- 8m lopen op voorkeurssnelheid, ogen dicht
- 10 stappen koorddansersgang, ogen dicht

Na de biofeedback training worden vragen gesteld over de ervaring van de oudere
met het feedback systeem, om de toepasbaarheid van het systeem te bepalen.

Tijdens het onderzoek wordt gebruik gemaakt van the Balance Freedom en the Swaystar. Onderdeel van dit feedback systeem, is een hoofdband met mogelijkheden tot het geven van vibratie, geluids- en lichtsignalen. Deze hoofdband is gekoppeld aan een balanskastje op de rug van de proefpersoon, dat de rompzwaai tijdens het uitvoeren van het loop- en balansprotocol meet. Dit levert individuele drempelwaarden op per balanstaak, welke gebruikte worden voor de instelling van het biofeedbacksysteem. Tijdens de training moet de proefpersoon met zijn rompzwaai binnen deze drempelwaarden blijven. Overtreding van deze drempelwaarden leiden tot achtereenvolgens een waarschuwingssignaal vibratie, geluid, licht, afhankelijk van de mate van overschrijding.

Elk taak binnen de balansbepaling of balanstraining zal maximaal 20 seconden
duren. Proefpersonen kunnen te allen tijde uitrusten tussen de taken door. De
geschatte tijdsduur voor bezoek 1 is 1,5 uur, bezoek 2 en 3 beide 2 uur en
bezoek 4 0,5 uur. In totaal zal het hele onderzoek ongeveer 6 uur in beslag
nemen, inclusief voorbereidingen, vragenlijsten en rustpauzes. Gedurende het
uitvoeren van het loop- en balansprotocol zal er altijd een onderzoeker naast
de proefpersoon staan of lopen om in te grijpen als de proefpersoon dreigt zijn
balans te verliezen. De proefpersoon kan gedurende het onderzoek te allen tijde
stoppen.