Effectiviteit van cognitieve en graded activity training (COGRAT) voor chronische vermoeidheidsklachten na een CVA. Een multi-center onderzoek.

Een veelvuldig gerapporteerde klacht zowel in de post-acute als in de
chronische fase na een CVA is vermoeidheid. Deze klacht is een van de
voornaamste problemen in de klinische praktijk en recente studies hebben deze
klinische impressies bevestigd: Post Stroke Fatigue (PSF) komt na een CVA zeer
vaak voor, zelf bij patienten die fysiek goed herstellen, en het leidt tot
aanzienlijke beperkingen in het dagelijks leven. Hoewel clinici de ernst
inzien, zijn er nog geen gestandaardiseerde behandelingen beschikbaar in
Nederlandse ziekenhuizen of revalidatiecentra. Een uitzondering hierop is de
behandelmodule "Omgaan met beperkte belastbaarheid" van het Ambulant Centrum
Hersenletsel Nijmegen (ACHN). In deze groepsinterventie (6 tot 7 patienten per
groep) wordt cognitieve strategie training gecombineerd met een individueel
graded activity programma. In een recente pilot-studie werd de effectiviteit
van deze gecombineerde aanpak onderzocht in 23 patienten met CVA. De effecten
overstegen de verwachtingen. Een goede prospectieve studie van COGRAT ontbreekt
echter vooralsnog.

Het doel van het onderzoek is daarom gericht op het beantwoorden van de
volgende vraag: leidt cognitieve en graded activity training (COGRAT) tot een
klinisch significante reductie van subjectieve vermoeidheidsklachten in
CVA-patienten, wanneer deze vergeleken wordt met alleen een cognitieve training
en met een conditie waarin geen behandeling plaats vindt. En zijn deze effecten
6 maanden na de training nog steeds aanwezig?.

Secundaire vragen zijn:
1. Kan de vermindering van de vermoeidheidsklachten worden gekoppeld aan een
verbetering van fysieke activiteit in de getrainde groep?
2. Gaat de reductie van vermoeidheidsklachten gepaard met een afname van
ognitieve stoornissen en/of beperkingen op het gebied van aandacht en geheugen,
zoals gemeten met gangbare neuropsychologische testen en zoals ervaren door
patienten.
3. Voorspellen (a) het niveau van fysieke activiteit (b) de ernst van de
cognitieve klachten (c) de tijd verlopen sinds het CVA, het succes van de
behandeling?

In een multi-center onderzoek nemen twee groepen van 48 CVA-patienten (totaal
96) deel aan het onderzoek. Bij iedere patient wordt bij aanmelding de
onderzoeksvariabelen gemeten. Daarna zal iedere patient gedurende 3 maanden op
een wachtlijst geplaatst worden (de kwalificatie periode), daarna zal een
tweede meting plaatsvinden en worden de patienten at random worden toegewezen
aan een van twee condities: (a) de gehele COGRAT training, of (b) alleen aan
het cognitieve gedeelte van de COGRAT. Aan het einde van de behandeling en 6
maanden na het einde van de behandeling (follow-up), zal iedere deelnemer
nogmaals onderzocht worden.

In het onderzoek zullen de patienten gedurende 12 weken de cognitieve strategie training met of zonder de graded activity training volgen. In het huidige onderzoek zal COGRAT op de volgende wijze aangepast worden. a. de cognitieve strategie interventie zal worden uitgebreid met cognitieve en gedragsinterventies. b. graded activity zal beter worden gestructureerd, door het te beschrijven in een protocol dat gebaseerd is op de "Exercise Programming Recommendations for Stroke Survivors" van de Amercian Heart Association. c. het aantal deelnemers per groep zal worden terug gebracht tot 4 per groep, aangezien ervaringen uit de pilot leerden dat deze patienten meer baat hebben bij kleinere groepen.

Patienten wordt allereerst gevraagd 3 maanden op een wachtlijst te staan.
Daarnaast worden zij op 4 momenten getest. Deze testen bestaan uit het een week
lang lopen met en actometer die het aantal stappen per minuut bijhoudt, het
invullen van een activiteitenregistratie, het invullen van de vragenlijsten en
het doen van de neuropsychologische testen om de aandacht, concentratie en het
geheugen te meten.
We verwachten geen risico's voor de patienten.