Effecten van mannitol en hypertoon zout op cerebrale oxygenatie en metabolisme bij patienten met post-traumatische verhoogde intracraniele druk.

Ernstig traumatisch hersenletsel is de belangrijkste doodsoorzaak bij mensen
jonger dan 45 jaar. De prognose van het traumatische hersenletsel wordt
beïnvloed door de primaire schade door het ongeval zelf en door het optreden
van secundaire schade in de periode daarna. Hersenoedeem is een belangrijke
veroorzaker van secundaire schade. Door hersenoedeem ontstaat een verhoogde
intracraniële druk waardoor de cerebrale bloeddoorstroming vermindert en er
ischemie ontstaat. Hyperosmolaire therapie is de hoeksteen in de behandeling
van hersenoedeem. Deze hyperosmolaire therapie bestaat uit toediening van
mannitol of hypertoon zout (HZ), welke beide worden gebruikt in de klinische
praktijk op een IC. Het is niet duidelijk welk van beide middelen beter is. Een
recente kleine studie suggereert een voordeel voor HZ in het verlagen van de
intracraniële druk. De effecten op cerebrale oxygenatie en bloedvoorziening
zijn echter niet vergeleken.

Het belangrijkste doel van het onderzoek is een vergelijking tussen mannitol en
HZ wat betreft de effecten op de cerebrale oxygenatie en bloedvoorziening.
Daarnaast zal worden onderzocht of de gunstige werking van de middelen
samenhangt met een afname van de ontstekingsreactie.

Het betreft een enkel blinde gerandomiseerde interventie studie. 32 volwassen
patiënten met ernstig traumatisch hersenletsel die een verhoogde intracraniële
druk ontwikkelen zullen na randomisatie worden behandeld met mannitol of HZ in
een equimolaire dosering.

Patienten worden gerandomiseerd voor behandeling met 250 mOsm HZ of mannitol, toegediend via een centraal veneuze catheter in 5 minuten. De behandeling wordt gestart indien de intracraniele druk > 25 mm Hg begdraagt gedurende ten minste 5 minuten en niet veroorzaakt wordt door externe factoren of systemische complicaties. In dit onderzoek worden patienten gerandomiseerd voor toediening van mannitol of HZ. Indien noodzakelijk (bij persisterende intracraniele hypertensie) kan een behandeling met hetzelfde middel worden herhaald. Indien de patient niet of onvoldoende reageert op behandeling met het ene middel, kan het andere middel worden toegediend om de intracraniele druk te verlagen. In alle gevallen zullen de resultaten worden geanalyseerd op basis van het "intention to treat" principe.

De belasting en risico*s voor de patiënt zijn minimaal. Het betreft onderzoek
met middelen die reeds in de klinische praktijk in een vergelijkbare dosering
bij dezelfde patiëntencategorie worden gebruikt. De monitoring bestaat uit de
standaard bewaking bij dergelijk ernstig zieke patiënten. Als extra dienen de
bloedafnamen te worden beschouwd in een volume van circa 100 ml over 2 dagen
hetgeen geen gevaar oplevert voor de patiënt. Het inbrengen van een
intracerebrale microdialyse catheter en zuurstofmeter via een reeds aanwezige
schroef brengt geen extra risico's met zich mee en is niet belastend.
Frequentere meting vande cerebrale bloedflow via transcraniele doppler is een
niet-invasief onderzoek zonder risico's en minimale belasting voor de patient.