Onderzoek naar de effectiviteit van Methotrexaat bij patiënten met polymyalgia rheumatica.

Polymyalgia rheumatica (PMR) is een inflammatoire aandoening die bij ongeveer 1% van de mensen ouder dan 50 jaar voorkomt en resulteert in pijn en stijfheid van de nek, schouder- en heupgordel. Onbehandeld kan PMR voor een significante reductie van kwaliteit van leven zorgen. De voornaamste behandeling van PMR is middels glucocorticoiden (GC). Deze behandeling geeft echter bij een groot deel van de patienten bijwerkingen, en veel patiënten moeten deze voor meer dan één (70%) of zelfs twee (50%) jaar gebruiken. Verder komen GC gerelateerde bijwerkingen bij een groot deel van de patiënten voor, meer dan 65%. Enkele disease modifying antirheumatic drugs (DMARDS) zijn onderzocht voor een GC sparend effect. Het meeste bewijs voor een GC-sparend effect is er voor methotrexaat (MTX). Gebruik van MTX wordt dan ook aangeraden door de huidige richtlijnen voor de behandeling van PMR bij patiënten die: een risico hebben op een lange GC behandelduur, een vergrootte kans op ziekte terugval hebben of een verhoogd risico op GC gerelateerde bijwerkingen hebben. De huidige richtlijnen voor de behandeling van PMR adviseert echter een dosering MTX van 7.5 a 10 mg per week, ver onder de dosering van 15 a 25 mg die gebruikt wordt voor de behandeling van onder andere reumatoïde artritis, waarbij MTX werkt als een DMARD, en geen onderzoek is nog verricht naar de hogere doseringen MTX bij PMR.

Ons doel is om de effectiviteit van optimaal gedoseerde MTX versus placebo te onderzoeken in patienten met recent gediagnosticeerd PMR (volgens de 2012 EULAR/ACR criteria).

Dit is een dubbelblind gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde superioriteit studie.

Patienten zullen gerandomiseerd worden met een 1:1 ratio voor behandeling met MTX (25mg/week na een opbouw periode van 15mg/week voor 4 weken) of placebo gedurende 52 weken. Alle patiënten krijgen foliumzuur 10mg/week en prednison, initieel 15mg/dag waarna afgebouwd volgens een versneld schema over een duur van 24 weken. Indien geen response optreedt kan prednison verhoogd worden naar 25mg/dag en afbouw van prednison gebeurd enkel indien patiënt in remissie is.

Patiënten zullen 6 keer beoordeeld worden over een duur van 52 weken.

Vergeleken met routine zorg bestaat belasting uit ongeveer 2 consulten over de studieduur. De extra duur per consult voor het invullen van de vragenlijsten en metingen is ongeveer 20 minuten per consult.

Een potentieel risico bij deelname is een toename in ziekte-activiteit ten gevolge van het versnelde prednison afbouw schema, vooral in de placebo groep. Als dit gebeurt kunnen patiënten overleggen met hun behandeld reumatoloog, welke prednison weer kan ophogen indien deze dit nodig acht.

Mogelijke bijwerkingen van MTX zijn voornamelijk misselijkheid, buikpijn, diarree, lab afwijkingen in de vorm van hematologische of leverenzym stoornissen en non-basaalcelcarcinoom huidkanker. Er is echter veel bewijs dat MTX een relatief gunstig bijwerking profiel heeft en het is geregistreerd voor meerdere indicaties. Derhalve verwachten wij een minimaal risico. Het onderzoek zal verricht worden in lijn met de Declaratie van Helsinki en alle relevante Nederlandse wetgeving. Medische Ethische goedkeuring zal aangevraagd worden en het onderzoek zal ingediend worden voor het Nederlandse en Europeese trial register.