Het hoofddoel van dit onderzoek is het onderzoeken van verschillen en overeenkomsten in het dopaminerge en serotonerge systeem in volwassenen met alcoholverslaving, eventueel met internaliserende problematiek (depressie) of externaliserende…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Psychiatrische stoornissen NEG
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
8.1.1 Primaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten part 1
- Brain blood oxygen level-dependant (BOLD) functionele MRI signalen
o rust-status fMRI
* Volledige brein rsFC van de raphe nuclei (dopaminerge systeem proxy)
* Volledige brein rsFC van de substantia nigra (serotonerge systeem proxy)
o Taak-gerelateerdefMRI (reinforcement learning task) (dopaminerge en
serotonerge systeem proxy)
- Klinische uitkomstmaten
8.1.3 Primaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten part 2
- [18F]FE-PE2I binding potentiaal in het bren
Secundaire uitkomstmaten
8.1.2 Secundaire onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten (if applicable)
- T1 structurele MRI
- Diffusion tensor imaging (DTI)
- Quantitative susceptibility mapping (QSM)
- Haar cortisol
- Haar testosteron
- Ecological Momentary Assessments (EMA)
8.1.4 Andere onderzoeksvariabelen/uitkomstmaten
Mogelijke confounders zijn leeftijd, geslacht, cognitie, ander middelengebruik,
duur en beginleeftijd van verslaving en andere diagnoses, familiaire
psychiatrische aandoeningen. Deze parameters worden gecorrigeerd in de
analyses.
Achtergrond van het onderzoek
Verslaving kan langdurige negatieve consequenties hebben voor de gezondheid,
sociaal functioneren en de maatschappij. Huidige evidence-based behandeling
zijn maar gematigd succesvol. Dit komt, op zijn minst deels, door de grote
heterogeniteit van psychiatrische klachten en co-morbide diagnoses. Een beter
begrip van de verschillen en overeenkomsten in de neurobiologie van deze
combinatie van verslaving met een co-morbide diagnose is noodzakelijk, omdat
dit mogelijke mechanismes voor persoonlijke (farmacologische) behandelingen kan
bieden.
Doel van het onderzoek
Het hoofddoel van dit onderzoek is het onderzoeken van verschillen en
overeenkomsten in het dopaminerge en serotonerge systeem in volwassenen met
alcoholverslaving, eventueel met internaliserende problematiek (depressie) of
externaliserende problematiek (ADHD); en dit relateren aan motieven voor
drugsgebruik.
Onderzoeksopzet
Dit onderzoek bestaat uit een eenmalige visite met 2 verschillende delen: (1)
verschillende vragenlijsten, taken en een interview en MRI (magnetic resonance
imaging), en (2) dopamine transporter PET (positrion emission tomography)
Inschatting van belasting en risico
Deelnemers ervaren geen direct voordeel aan het meedoen met dit onderzoek. Ze
leveren belangrijke informatie over de pathosfysiologie van alcoholverslaving
met een comorbide stoornis, wat bij kan dragen aan nieuwe inzichten voor
behandelmogelijkheden in de toekomst. Daarnaast kan het diagnostische interview
(MINI) leiden tot nieuwe inzichten in de psychische gezondheid van de
deelnemers, wat mogelijk hun behandeling en/of gezondheid kan verbeteren.
Mogelijke ongemakken die de deelnemer kan ervaren zijn 1) de lengte van het
onderzoek, 2) psychologisch ongemak door het reflecteren op (de aanwezigheid
van) psychiatrische symptomen. De gebruikte vragenlijsten en interview zijn
goed gevalideerd en veelvuldig gebruikt om klinische symptomen te meten. Om het
risico van MRI te verkleinen, includeren wij alleen deelnemers voor wie het
risico klein is (normale inclusiecriteria voor MRI: geen metalen in/op het
lichaam, geen medische apparaten, niet zwanger). Dit is GEEN interventie
studie. We maken wel gebruik van specifieke PET-tracer (18F-FE-PE2I DAT PET)
voor het in kaart brengen van de hersenen, waarvoor we extra exclusiecriteria
hebben aangenomen (geen borstvoeding, geen deelname aan ander radioactief
onderzoek in de laatste 6 maanden, geen radioactieve behandeling in de
afgelopen 6 maanden). De hoeveelheid radioactieve straling in dit onderzoek is
vergelijkbaar met de jaarlijkse achtergrondstraling in delen van de wereld.
Voor de toediening van de PET tracers wordt er eenmalig een veneus infuus
geplaatst door een getrainde professional vlak voor de scans, dit infuus wordt
verwijderd na het voltooien van de PET scans.
Op basis van deze exclusiecriteria verwachten wij geen (ernstige) nadelige
effecten. Een ander risico omvat incidentiële bevindingen van de MRI of PET
scans. Daarnaast wordt er specifiek gelet op het comfort van de deelnemer in de
scanners, door bijvoorbeeld extra kussens of dekens aan te bieden, om de kans
op stijfheid, lokale druk en bewegingen te verminderen. Ook wordt er duidelijk
naar de deelnemer gecommuniceerd dat het altijd mogelijk is om tussen de
onderdelen door pauze te nemen.
Algemeen / deelnemers
Reinier Postlaan 4
Nijmegen 6525GC
NL
Wetenschappers
Reinier Postlaan 4
Nijmegen 6525GC
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
Om mee te kunnen doen aan het onderzoek voldoet de deelnemer aan de volgende
criteria:
Alle proefpersonen in de AUD (alcohol use disorder) groepen voldoen aan de
DSM-5 criteria van ernstige alcoholverslaving, vastgesteld met de Mini
International Neuropsychiatric Interview (MINI). Comorbiditeit wordt
gedefinieerd als volgend:
- AUD-C (control) patienten voldoen DSM-5 criteria voor ernstige AUD
- AUD-E (externalizing) patienten voldoen aan de criteria voor ADHD en ernstige
AUD
- AUD-I (internalizing) patienten voldoen aan de criteria voor depressie en
ernstige AUD
Gezonde controles voldoen aan geen enkele DSM-5 criteria
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Een mogelijke deelnemer die aan een van de volgende criteria voldoet wordt
geëxcludeerd van het onderzoek:
- kan geen toestemmingsverklaring tekenen
- Gebruikt medicijnen die het serotonerge en/of dopaminerge systeem beïnvloeden
dat niet (tijdelijk) kan worden gestopt
- MRI contraindicaties (bv. claustrofobie, niet-verwijderbare metalen in/op het
lichaam)(Ghadimi & Sapra, 2023)
- andere neurologische psychiatrische en/of hormonale aandoeningen zoals
autisme, epilepsie, diabetes of Parkinson
- zwanger.
- borstvoeding geven
- (geschiedenis van) radiatiebehandeling en/of blootstelling aan andere hoge
hoeveelheden radioactiviteit in de afgelopen 6 maanden
- (geschiedenis van) kanker in de afgelopen 6 maanden
- allergieën of bijwerkingen voor de tracer
- deelname aan onderzoek met radioactiviteit in het afgelopen jaar
Gezonde controles worden geëxcludeerd als zij een eerstegraads familielid
hebben met een psychiatrische stoornis.
Opzet
Deelname
In onderzoek gebruikte producten en hulpmiddelen
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL86232.091.24 |